کارگزاری بورس چیست و چگونه بهترین کارگزاری را انتخاب کنیم؟
معمولا تازه واردان به بازار بورس، برای پیدا کردن یک کارگزاری بورس مناسب سوالات زیادی دارند و نیاز دارند تا درباره خدمات کارگزاری بیشتر بدانند همین موضوع باعث می شود وقت زیادی از آن ها گرفته شود و با تاخیر فعالیت سرمایه گذاری خود را شروع کنند. این مقاله کمک می کند تا درباره کارگزاری بورس بیشتر بدانید و بتوانید بهترین کارگزاری را انتخاب کنید.
کارگزاری بورس چیست و کارگزار (Broker) در بورس کیست؟
سرمایه‌گذاری در بورس و خرید و فروش سهام با پول انجام میشود اما نه به این صورت که هر سرمایه گذار بتواند سهام را مستقیما خودش بخرد و از حساب بانکی شخصی‌اش پرداخت کند. بلکه واسطه‌ای به اسم کارگزاری وجود دارد که میتواند این بستر امن را برای مبادلات فراهم آورد.
کارگزاریها شرکتهایی هستند که پل ارتباطی میان سرمایه‌گذاران و شرکت بورس و اوراق بهادار را ایجاد می‌کنند. هر شخص برای شروع سرمایه‌گذاری در بورس نیاز دارد که ابتدا به سراغ یک کارگزاری رفته و از طریق آن اقدام به خرید و فروش سهام و سرمایه‌گذاری در بورس کند.
هر شرکتی هم نمی‌تواند همینطور الکی برای اینکه کارگزاری شود اقدام کند و ابتدا باید مجوزهای لازم را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کند. بعد از آن میتواند فعالیت‌هایی را در جهت ارائه خدمات به مشتریان بورس و بازارهای خارجی انجام دهد.
چطور در کارگزاری ثبت نام کنیم؟
گام اول : دریافت کد سجام
برای ثبت نام در کارگزاری لازم است که حتما کد احراز هویت سجام داشته باشیم. گرفتن کد سجام عملیات آسانی است. با مراجعه حضوری به یک دفتر پیشخوان دولت و یا از طریق سایت صدور سجام (Sejam.ir) می شود این کد را دریافت کرد. بعضی از اپلیکیشن های مالی نیز این خدمت را دارند. کد سجام یک شناسه احراز هویت است و برای هر فرد تنها یکبار صادر می شود.
بعد از ثبت نام کد سجام، باید احراز هویت سجام انجام شود. احراز هویت به صورت حضوری انجام می شود یعنی برای تطبیق اطلاعات و تکمیل ثبت نام باید به دفتر یک کارگزاری و یا یک شعبه دفتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.
گام دوم : ثبت نام در کارگزاری
بعضی از دفاتر پیشخوان دولت عملیات ثبت نام در کارگزاری ها را انجام می دهند با توجه به شلوغی کارگزاری ها ممکن است وقت زیادی برای تکمیل این مرحله لازم باشد ولی حتما نیاز نیست که به دفاتر کارگزاری مراجعه شود چون تمام مراحل ثبت نام در دفاتر پیشخوان نیز قابل انجام است.
گام سوم : تکمیل ثبت نام
برای ثبت نام در کارگزاری لازم است یک سری از مدارک شناسایی را همراه داشته باشید. این مدارک شامل اصل و کپی شناسنامه، اصل و کپی کارت ملی می شود.
نکته قابل توجه این است که می توان برای احراز هویت سجام و ثبت نام در کارگزاری هم زمان به کارگزاری یا دفتر پیشخوان مراجعه کرد و نیازی به دو بار مراجعه جداگانه نیست.
پیش از این در مقاله‌ای مفصل تمامی موارد بالا را توضیح داده‌ایم که می‌توایند از لینک زیر به آن دسترسی داشته باشید.
نحوه دریافت کد سهامداری و ورود به بورس
کد سهامداری چیست؟
کد سهامداری یا کد بورسی شناسه ای واحد است که
کارگزاری در اختیار هر فرد قرار می دهد و از تعدادی حرف و عدد تشکیل شده است. هر
شخص حقیقی یا حقوقی به وسیله ی این کد شناسایی می شوند.
کد سهامداری اشخاص
حقیقی معمولا به صورت سه حرف ابتدایی نام خانوادگی و 5 عدد در کنار آن تعریف می
شود. این کد معمولا در صفحه معاملاتی هر فرد سرمایه گذار دیده می شود. برای دریافت
سود نقدی سهام این کد لازم است. در صورت عدم مشاهده کد سهامداری در صفحه معاملاتی
می توانید با کارگزاری خود در خصوص دریافت کد سهامداری تماس بگیرید.
آیا می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟
این سوال ممکن است برای شما پیش آمده باشد
که می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟ پاسخ منفی است. زمانی که می خواهیم «سپرده
گذاری» را شروع کنیم باید از طریق یک بانک افتتاح حساب کنیم یعنی به یکی از شعب بانک
مراجعه کنیم. اینجا بانک به عنوان یک نهاد واسطه‌ای بین ما و کسانی که به پول نیاز
دارند عمل می کند. یعنی بانک واسطه ای است بین کسانی که قصد سپرده گذاری دارند و
کسانی که می خواهند از خدمات سپرده گذاری (وام، سود بانکی و..) استفاده کنند. حال
برای شروع «سرمایه گذاری» در بورس هم حتما لازم است که به یک کارگزاری که نقش
واسطه بین خریداران و فروشندگان را دارد، مراجعه کنیم.
چطور بدون کارگزاری سهام بخریم؟
خرید سهام هایی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران ارائه می شوند باید حتما از طریق کارگزاری اتفاق بیفتد. اگر تجربه خرید سهامی را دارید که برای خرید آن نیازی به استفاده از کارگزاری نبوده است و یا شنیده اید که فردی با مراجعه مستقیم به شرکتی، سهام آن را خریداری کرده است. آن شرکت زیر نظر سازمان بورس فعالیت نمی‌کندطبیعتا خرید و فروش آن سهام پشتوانه قانونی ندارد و به همین دلیل ممکن است سرمایه گذاران را بعد از مدتی به درد سر بیاندازد.
کارگزاری های بورس چه خدماتی ارائه می‌دهند؟
کارگزاری
ها موظف هستند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گذاری
برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید.
یعنی افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها، (که همان ارائه اطلاعات
لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است) سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.
همه
کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به
مراجعه حضوری به کارگزاری نیست و فقط با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های
معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش کرد.
سامانه
معاملات آنلاین
قبلا برای معامله در بازار بورس حتما باید به صورت حضوری انجام می شد یعنی سرمایه گذاران باید حتما مراحل مربوط به خرید و یا فروش سهام (پر کردن فرم های مخصوص و…) را به صورت حضوری انجام می دادند الان چند سالی است که سامانه معاملات آنلاین این امکان را ایجاد کرده که به صورت اینترنتی و بدون معطلی و آنی معاملات بورسی انجام شوند. در حال حاضر اکثر سرمایه گذاران در بازار بورس از این روش برای خرید و فروش استفاده می کنند.
سامانه
معاملات آفلاین
بازار بورس هر روز (از شنبه تا چهارشنبه) بین ساعت 8:30 تا 12:30 فعال است و می شود به صورت آنلاین در آن فعالیت کرد. در غیر این ساعت ها نمی شود در این بازار خرید و فروش انجام داد. سامانه معاملاتی آفلاین به ما کمک می کند تا در هر ساعتی از شبانه روز معامله دلخواه خود را سفارش بدهیم تا در صورتی که بازار (در زمانی که فعال است) به آن قیمت رسید، از طرف ما معامله انجام بشود.
در این روش پس از ثبت معامله آفلاین مجدد ارزش معامله را با سرمایه گذار چک می شود. اگر سهم و قیمت مورد نظر سهامدار تایید شود بعد از آن خرید و یا فروش اتفاق می افتد.
اعتبار
معاملاتی
کارگزاری ها بسته به شرایط و سابقه معاملاتی سرمایه گذاران، به آنان اعتبار پرداخت می کنند. اعتباری که کارگزاران به سرمایه گذاران پرداخت می کنند مشابه وام در سیستم بانکی است. مبلغ اعتبار بسته به نوع کارگزاری و اعتبار مالی سرمایه گذار متفاوت است و معمولا بدون سود است و سرمایه گذار موظف است با سرمایه گذاری درست در بازار بورس، مبلغ دریافت شده را برگرداند.
تحلیل،
مشاوره و آموزش
یکی
دیگر از خدمات کارگزاری ها ارائه تحلیل و مشاوره سرمایه گذاری به کاربران است. کارشناسان
مالی و بورس در دفاتر کارگزاری ها حضور دارند تا در صورتی که سرمایه گذاران نیاز
به مشاوره داشته باشند بتوانند به آنان مراجعه کنند علاوه بر این دوره های آموزشی
تحلیل بورس در کارگزاری ها برگزار می شود. بعضی از کارگزاری ها این دوره ها را به
صورت آنلاین هم برگزار می کنند.
صندوق
سرمایه گذاری و سبد گردانی
بعضی از کارگزاری ها از ابزارهای جدید سرمایه گذاری استفاده می کنند یکی از این ابزارها صندوق سرمایه گذاری است که می توان با استفاده از سامانه کارگزاری در این صندوق ها، سرمایه گذاری کرد. می دانیم که برای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری باید از طریق سایت و یا سامانه ثبت نام آن صندوق ها اقدام کرد. استفاده از خدمات کارگزاری ها احتمالا آسان‌تر و متمرکز تر از حالت عادی است.
اگر
برای سرمایه گذاری وقت کافی و یا تخصص ندارید می توانید سرمایه گذاری خود را به سبدگردان‌ها بسپارید. سبدگردان‌ها افرادی
متخصص و مورد تایید سازمان بورس هستند. یکی دیگر از خدمات کارگزاری ها معرفی
سبدگردان به افرادی است که نیاز به این خدمت دارند.
چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟
همانطور که بانک دریچه ورود مردم به دنیای سپرده‌گذاری است و جایی است که در حفظ امنیت سرمایه مردم به آنها کمک می‌کند و در کنارش تسهیلات دیگری هم در اختیارشان می‌گذارد، دریچه ورود سرمایه گذاران به دنیای بورس و سهام هم کارگزاریها هستند. بنابراین انتخاب بهترین کارگزاری بورس، یکی از دغدغه‌های مهم سرمایه‌گذاران خواهد بود.
بانک‌های زیادی در ایران فعال هستند که با انواع تسهیلاتی که در اختیار سپرده‌گذاران خود می گذارند با هم رقابت دارند و مردم بر اساس همین تسهیلات، بانک مناسب خود را انتخاب می‌کنند. این رقابت درمورد کارگزاریها هم صدق می‌کند و سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط و ویژگیهای هر کارگزاری می‌توانند کارگزاری مناسب خود را انتخاب کنند.
انتخاب
بهترین کارگزاری مثل هر انتخاب دیگری بستگی به شرایط خودمان دارد. یعنی من اول
باید بدانم چه نیازهایی دارم و بعد با توجه به آن ها بهترین گزینه پیش رویم را
انتخاب کنم و طبیعتا انتخاب بهترین کارگزاری برای هر فردی فرق دارد.
بعضی از کارگزاری ها بیشتر روی خدمات دهی به مشتریان حقوقی تمرکز دارند و بعضی دیگر برای سرمایه گذاران حقیقی وقت و انرژی بیشتری می گذارند. برای انتخاب کارگزاری در نظر گرفتن این موضوع به ما کمک می کند تا کارگزاری با شرایط و خدمات مناسب خودمان را پیدا کنیم.
در حال حاضر 108 کارگزاری در کشور فعالیت می‌کنند که مجوزهای لازم را دارند، اما برای اینکه بتوانیم از بین این تعداد، بهترین کارگزاری را انتخاب کنیم، باید تعدادی فاکتور را بررسی کنیم.
ویژگی های یک کارگزاری خوب چیست؟
همانطور
که گفتیم برای انتخاب کارگزاری نمی شود برای همه یک نسخه واحد پیچید. کارگزاری ها
خدمات متفاوتی دارند که هر کدام با توجه به شرایط خودشان آن خدمات را ارائه می
دهند. دانستن درباره انواع این خدمات برای انتخاب یک کارگزاری خوب به ما کمک می‌کند.
کارگزاری باید در دسترس باشد
این روزها اکثر کارگزاریها این امکان را برای مشتریان خود
فراهم کردهاند که به صورت غیرحضوری و آنلاین بتوان با آنها در ارتباط بود و خرید
و فروش خود را به راحتی انجام داد. حتی کارهایی از قبیل مشاوره، درخواست و سایر
کارهای مالی با وجود دسترسی به حساب مالی اشخاص، کاملا غیرحضوری و از طریق
کارگزاری قابل انجام می باشد.
درست است که این ویژگی یکی از مزیتهای یک شرکت کارگزاری
خوب محسوب می شود، اما بهتر است که به سراغ کارگزاریای برویم که در شهر محل سکونت
ما هم شعبهی فیزیکی داشته باشد و امکان دسترسی به آن بهراحتی انجام شود.
خوبی وجود شعبهی فیزیکی این است که رفت و آمد حضوری به آن برای همگان امکان پذیر است و در مواقعی که اخلالی در پاسخگویی غیرحضوری بهوجود میآید، می‌توان با مراجعهی حضوری به شعبه، مشکل را برطرف کرد. همچنین هرقدر یک کارگزاری شعب بیشتری در شهرهای مختلف داشته باشد، نشان دهنده‌ی اعتبار و قدمت آن شرکت به حساب می آید.
گارگزاری باید معتبر و قابل اعتماد باشد
یکی از ویژگیهای اساسی و مهم برای انتخاب یک کارگزاری
مناسب، معتبر بودن آن است. یکی از راه‌های ساده و قابل اعتماد برای انتخاب یک کارگزاری
مناسب، سر زدن به سایت بورس اوراق و بهادار و دیدن شرکتهای معتبر در آنجاست.
این لیست بر اساس اعتبار و رتبه بندی شرکتهای کارگزاری بورس مرتب شده و مرجع مناسبی برای انتخاب آن‌هاست. سازمان بورس لیست کارگزاریها را بر اساس معیارهای مختلف مثل ارزش کل معاملات، بیشترین حجم معاملات آنلاین و… منتشر کرده که با استفاده از این اطلاعات می توان آن کارگزاری را که بیشتر به معیارها و شرایط ما نزدیک است، انتخاب کنیم.
گارگزاری باید سامانه معاملات بر خط (آنلاین و آفلاین) داشته باشد
باتوجه به اینکه این روزها تمام کارها به صورت آنلاین انجام
میشود، یک شرکت کارگزاری معتبر بورس بهتر است مجهز به بیش از یک یا چند سامانه
آنلاین باشد که اگر زمانی یکی از سامانه‌ها به مشکل خورد یا دچار قطعی شد، بتوان
با استفاده از سامانهی دیگر، معامله مورد نظر را انجام داد.
البته این سامانه‌ها به جز معامله استفاده‌های دیگری هم
دارند. با استفاده از این سامانه‌ها می‌توان کارهایی از قبیل ثبت سفارشات، مشاهده
گردش حساب، مشاهده سبد سهام، درخواست واریز و انتقال پول را به صورت آنلاین انجام
داد و بدین ترتیب دیگر نیاز به حضور فیزیکی نیست.
این سامانه‌ها به صورت آنلاین در ساعات کاری بورس فعالیت می‌کنند. یعنی در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 الی 12:30. در خارج از این ساعات می‌توان به صورت آفلاین وارد سامانه شد و از آن استفاده کرد که توسط شرکت کارگزاری بورس، بررسی و پیگیری خواهد شد.
کارگزاری باید خدمات قابل توجهی را در حوزه‌های مختلف ارائه دهد
بین تعداد زیاد کارگزاری‌هایی که فعال هستند، باید رقابت
زیادی هم در جذب مشتریان بیشتر وجود داشته باشد. همانطور که بانک‌ها برای جذب
مشتریان، خدماتی جزئی ولی جذاب و مختص به خودشان دارند تا مشتریان را جذب کنند،
کارگزاریها هم هر کدام خدمات و تسهیلاتی مخصوص به خودشان دارند که هر کدام برای
دسته‌ای از مشتریان جذاب هستند.
به عنوان مثال بانکی که اینترنت بانک یا موبایل بانک با
کاربری راحتتر و پوشش خدمات بیشتری داشته باشد، برای برخی جذابتر است. یا بانکی که
وام با سود کمتری می‌دهد، یا بانکی که شعبه‌های مدرن‌تر و شیک‌تری دارد.
از این دست تسهیلات در بین کارگزاریها می‌توان به
موارد زیر اشاره کرد:
- تخفیف کارمزد
گارگزاری‌ها این واسطه‌گری در معاملات را به صورت رایگان
انجام نمی‌دهند و در عوض آن مبلغی را به صورت کارمزد دریافت می‌کنند. مقدار کارمزد
درصدی از حجم معاملات است که بین کارگزاریها متفاوت است.
بنابراین یکی از چیزهایی که مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد، میزان نرخ کارمزد در معاملاتی است که با شرکتهای کارگزاری انجام می‌دهند. هرقدر این مبلغ مناسب‌تر باشد، رغبت برای انتخاب شرکت کارگزاری، بیشتر میشود.
کارمزد هر معامله حدود 1.5 درصد (خرید و فروش) است که از این عدد کارگزارها تقریبا 0.76 درصد را به عنوان کارمزد دریافت می کنند. کارگزاری ها می توانند به دلخواه خودشان به بعضی از مشتری ها، (بسته به حجم معامله) از مبلغ کارمزد تخفیف بدهند. به همین دلیل انتخاب کارگزاری که متناسب با شرایط معاملات شما فعالیت می کند اهمیت دارد.
- پاسخگویی، مشاوره و آموزش رایگان
سرمایه‌گذاران
برای داشتن یک سرمایه‌گذاری خوب، نیاز به اطلاعاتی پایه و بنیادی در شاخه‌های
مختلف بورس و روش‌های سرمایه‌گذاری دارند. یکی از خدماتی که یک شرکت کارگزاری
مناسب میتواند به سرمایه‌گذاران ارائه دهد، داشتن مشاورانی مجرب برای پاسخ به
سوالات و ابهامات آنها است.
آموزش هم یکی از خدماتی است که میتواند در غالب برگزاری دورههای آموزشی یا ارائهی مقالات آموزشی از جانب شرکت کارگزاری ارائه شود تا مشتریانش بتوانند تصمیمات بهتری در زمینه خرید سهام داشته باشند.
- بسته پیشنهادی سبد سهام
یک کارگزاری با ارائهی سبدهای پیشنهادی سهام به سرمایه‌گذاران خود، این امکان را فراهم می‌کند که تصمیم گیری برای آنها راحتتر شود و تجربه‌ی خرید انواع مختلف سهام را در یک بسته داشته باشند. این موضوع، قابلیت تحلیل شخصی آنها را در برخورد با انواع سهام بالا برده و اطمینان بیشتری میان کارگزار و سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند.
- اهدای اعتبار به کاربران
برخی از کارگزاریها در ازای معاملاتی که مشتریانشان انجام می‌دهند، به آنها اعتبار هدیه می‌دهند. این اعتبار هدیه به شکل یک کیف پول است که کارگزاری در اختیار مشتریان خوش حسابی که گردش معاملاتی بیشتری دارند قرار می‌دهد تا هر زمان که خواستند خرید انجام دهند، نگرانی کمبود اعتبار نباشند.
کارگزاریها حتی
در شرایطی که برای دادن این اعتبار در نظر گرفته‌اند نیز با هم رقابت دارند. مثلا
یک کارگزاری شرایط را سختگیرانه در نظر گرفته و یک کارگزاری به راحتی اعتبار هدیه
می‌دهد، یا یک کارگزاری این اعتبار بدون هیچ هزینه کارمزد یا هزینه مالی در اختیار
مشتریانش قرار می‌دهد.
- وصول راحت وجه برداشتی
در قسمت آموزش خرید و فروش سهام گفتیم که اگر سرمایه‌گذاری تصمیم به برداشت اعتبار خود داشته باشد و بخواهد آن را به حساب بانکی خود انتقال دهد، کارگزاری سه تاریخ را برای واریز ارائه می‌دهد تا سرمایه‌گذار یک کدام را انتخاب کند و این تاریخ‌ها معمولا از سه روز کاری بعد شروع می‌شوند. حال اگر یک کارگزاری شرایط بهتری در مقدار نقدینگی داشته باشد، میتواند این سه روز را به دو یا یک روز کاهش دهد. بنابراین وجه نقد زودتر به حساب سرمایه گذار واریز میشود و این یک مزیت محسوب میشود.
بعضی از کارگزاری ها این امکان را دارند که مستقیما به حساب مشتری متصل شوند تا در مواقعی که نیاز به خرید و یا فروش آنی هست بدون درد سر انتقال وجه به حساب و شارژ بشود معاملات را انجام داد. امکان اتصال به حساب مشتری جزو امکانات بعضی از کارگزاری ها است اگر فکر می کنید احتمال دارد در همچین شرایطی قرار بگیرید اتصال به حساب بانکی یک امتیاز برای انتخاب کارگزاری مناسب شما محسوب می شود.
- سرعت بالای سامانه آنلاین
سرمایه گذاری در
بازار بورس و سهام آنقدر رقابتی شده که سرعت انجام معاملات نقش مهمی در سود یا
زیان آن دارد. بنابراین کارگزاریها سعی می‌کنند سامانه‌هایی طراحی کنند که سرعت
انجام معاملات در آنها بهینه باشد و سرمایه‌گذاران با مشکل قطعی، از دسترس خارج
شدن یا کندی سامانه مواجه نشوند. بنابراین سامانه کارگزاری یکی از ملاک‌های مهم
برای انتخاب است که سرمایه‌گذاران باتجربه از اهمیت ویژه آن مطلع هستند.
- تسهیل خرید «عرضه اولیه»
در روزهایی که عرضه اولیه سهامی در بازار بورس ارائه می شود افراد زیادی برای خرید سهام عرضه اولیه ها اقدام می کنند و تقاضا خرید بسیار بالا می رود. همین افزایش تقاضا باعث شلوغی کارگزاری ها و مراجعه همزمان افراد به سایت باعث کاهش کیفیت خدمات اینترنتی کارگزاری ها میشود. برای حل این مشکل بعضی از کارگزاری ها این امکان را ایجاد کرده اند که از چند روز قبل بتوان به صورت خودکار خرید عرضه اولیه را انجام داد. یعنی در صورتی که حساب سرمایه گذار شارژ کافی برای خرید عرضه اولیه را داشته باشد دیگر لازم نیست در روز عرضه وارد سامانه شود و درخواست خرید ثبت کند چون سیستم بصورت خودکار این کار را انجام می دهد.
رتبه بندی کارگزاری های بورس
یکی از روش‌های انتخاب کارگزاری مناسب مطالعه گزارشات کارگزاری ها در سایت سازمان بورس است.
سازمان بورس به صورت مرتب لیست کارگزاری ها را بر اساس معیارهای مختلف مثل ارزش کل معاملات، بیشترین حجم معاملات آنلاین و.. ارائه می دهد که با استفاده از این اطلاعات می توان کارگزاری که بیشتر به معیارها و شرایط ما نزدیک است را پیدا کنیم. در حال حاضر 108 کارگزاری فعال در کشور وجود دارد.
برگرفته از سیگنــال
