تورم دی‌ماه قدرت خرید چه کسانی را چقدر کاهش داد؟ | 8 بهمن 99
اگر چه بعد از هشت ماه متوالیِ تورم صعودی، نهایتا در آذرماه تورم نقطه‌ای(تورم نقطه‌ای آذرماه درواقع افزایش قیمت‌ها در آذرماه سال جاری به نسبت آذرماه سال98 را نشان می‌دهد) روند کاهشی را در پیش گرفت و از رقم 46.4 آبان به 44.8 درصد کاهش یافت؛ اما در دی‌ماه مجددا تورم روند صعودی را در پیش گرفت و مطابق آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌ای دی‌ماه معادل 46.2 درصد بوده است. نمودار1 روند تورم نقطه‌ای را نشان می‌دهد.
اما سوال مهم این است که بدانیم کدام خانوارها از تورم دی‌ماه به میزان بیشتری متضرر شده‌اند و درواقع تورم در ماه مزبور به چه نحوی توزیع شده است؟ نمودار2 این مهم را به تصویر می‌کشد.
همانطور که از نمودار فوق نیز مشهود است، تورم آذرماه و دی‌ماه دقیقا عکس یکدیگر توزیع شده‌اند، در آذرماه عمدتا دهک‌های پایین درآمدی(خانوار کم‌تر برخوردار) تورم بالایی را متحمل شده‌اند. اما در دی‌ماه دهک اول درآمدی به میزان کمتری از تورم آسیب دیده است و دهک‌های بالاتر(خانوارهای برخوردارتر) به میزان بیشتری زیان دیده‌اند.
اما سوال دیگر این است که بخش عمده تورم دی‌ماه از ناحیه کدام اقلام بوده و در مقایسه با آذرماه چه تفاوتی ایجاد شده است؟ در این‌خصوص، نمودار3 را ببینید.
مطابق نمودار فوق، عمده تورم در آذرماه در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها رخ داده؛ درحالیکه در دی‌ماه بیشترین فشار تورمی از ناحیه گروه خدمات بر خانوارها وارد آمده است و به همین دلیل است که دهک‌های بالای درآمدی در دی‌ماه به میزان بیشتری تورم را تجربه کرده‌اند. چرا که سهم خدمات از سبد مصرفی خانوارهای پردرآمد به نسبت خانوارهای کم‌درآمد به مراتب بیشتر است. نمودار4 این گزاره را به خوبی روشن می‌سازد.
همانطور که از نمودار فوق نیز بر می‌آید، سهم خدمات از سبد مصرفی خانوارهای پردرآمد به مراتب بیشتر است(سهم آن از سبد دهک دهم، حدودا 82 درصد و برای دهک اول تقریبا 56 درصد است)؛ درنتیجه هرگونه افزایش قیمت در گروه خدمات، دهک‌های بالای درآمدی را به میزان بیشتری تحت تاثیر قرار می‌دهد. از آنجائیکه در دی‌ماه گروه خدمات به میزان بیشتری متورم شده، در نتیجه دهک‌های بالای درآمدی به نسبت دهک‌های پایین به میزان بیشتری متضرر شده‌اند.
شاید بد نباشد کمی دقیق‌تر شویم و به جزئیات تورم اقلام مختلف بپردازیم. نمودار5 آن دسته از اقلامی که در دی‌ماه با افزایش قیمت بیشتری مواجه شده‌اند را نمایش می‌گذارد.
همچنین در دی‌ماه تعداد معدودی از اقلام و کالاها با کاهش قیمت مواجه شده‌اند(یعنی همان تورم منفی) نمودار6 لیست آن‌ها را به تفکیک به تصویر می‌کشد.
شاید خواننده این متن نه تنها این کاهش قیمت را برای اقلام فوق‌الذکر تجربه نکرده، بلکه در عمل، در دی‌ماه هنگام خرید با افزایش قیمت آن نیز مواجه شده باشد. این تناقض چگونه قابل توضیح است؟ آنچه در نمودار فوق آمده نشان از کاهش قیمت برخی کالاهای محدود است و همچنین این کاهش قیمت، میانگینی از کل کشور است؛ بنابراین افزایش قیمت همان کالا در یک شهر یا محله‌ی خاص به دلیل کمبود همان کالاها یا وجود تقاضای بالا، بدیهی است.
شاید بد نباشد که جزئیات تورم را به تفکیک مناطق شهری و روستایی نیز بررسی کنیم تا توزیع تورم در مناطق مختلف آشکارتر گردد. نمودار7 این مهم را به نمایش می‌گذارد.
مطابق نمودار فوق، تورم نقطه‌ای هم در آذرماه و هم دی‌ماه، برای مناطق روستایی بالاتر بوده و روستائیان به مراتب زیان بیشتری را از این ناحیه متحمل شده‌اند.
سوال دیگر این است که تورم میان استان‌های مختلف به چه نحوی توزیع شده است؟ نمودار8 تورم در استان‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد.
مطابق نمودار فوق، تورم 12 ماهه منتهی به دی‌ماه برای کل کشور معادل 32.2 درصد بوده و استان هرمزگان با 36.5 درصد، بیشترین و استان مرکزی با 28.8 درصد، کمترین تورم را تجربه در 12 ماهه منتهی به دی‌ماه کرده‌اند.
برگرفته از سیگنــال