بررسی مزیت ها و چالش های صنعت خودروسازی در ایران

پیمان شوریابی

تحلیل گر بازار سرمایه

صنعت خودرو یکی از صنایع بزرگ ایران به شمار می‌رود که در زمینه اشتغال هم نقش اساسی را ایفا می‌کند. خودرو سازی در کشور مانع خروج ارز از کشور خواهد شد. اگر سالیانه 1 میلیون خودرو تولید کنیم بدین معناست که مجموعا از خروج حدود 20 میلیارد دلار ارز از کشور جلوگیری می‌کنیم.  در واقع اگر واردات خودرو به میزان 1 میلیارد دلار بود، به میزان 20 میلیارد دلار ارز از کشورخارج می‌گردید.

در حال حاضر اگر صنعت خودرو سازی دچار اختلال شود فشار سنگینی به بازار ارز وارد می‌شود و قیمت ارز رو به افزایش خواهد بود.حفظ صنعت خودرو منجر به رفاه بیشتر برای خانوار های ایرانی است.
همچنین در این راستا  قطعا چالش های کیفیتی در این صنعت وجود دارند و نمی‌توان منکر کیفیت پایین خودروسازان شد.
از این رو در این نوشتار به بررسی مزیت ها و بزرگترین چالش های صنعت خودروسازی و رفع آن ها خواهیم پرداخت.

با کاشی خودرو اپلیکیشن ارزی(Arzee.ir) آشنا شوید!

مهم ترین مزیت های صنعت خودروسازی در ایران:

1- دسترسی به مواد اولیه که تقریبا دسترسی به تمام مواد اولیه ساخت خودرو به جز مواردی مانند موتور در کشور وجود دارد.

2- دسترسی به نیروی کار انسانی ارزان که ایران نسبت به رقبای بین المللی دسترسی بیشتری به منابع انسانی ارزان دارد.

3- دسترسی ارزان به انرژی و سوخت

چالش های صنعت خودروسازی در ایران

1- قیمت گذاری دستوری محصولات: این امر باعث می‌شود خودروسازان انگیزه ای برای ارتقا و رشد فروش و حتی آپشن های بیشتر برای مصرف کننده نداشته باشند و صرفا همان موارد دستوری را برای مصرف کننده انجام دهند.

2- فساد بالا در مدیریت: برخی از مدیران صنعت خودرو به عنوان بازیچه ای برای برخی از گروه های سیاسی قرار می‌گیرند که با رانت های ایجاد کننده از سوی تأمین کنندگان و قطعه سازان برای خود ثروت اندوزی می‌کنند. بنابراین دولت جدید باید علاوه بر حذف قیمت گذاری دستوری، برنامه ای برای مبارزه جدی با فساد در صنعت خودروسازی و زیرمجموعه های خودروسازی داشته باشد.

3- افزایش قیمت مواد اولیه : جهش ارزی و کاهش ارزش ریال در کشور باعث افزایش شدید قیمت مواد اولیه صنعت خودرو مانند ورق، اقلام واردات( موتور و اکسل) و غیره می‌گردد. بومی سازی اقلام وارداتی، صنعت خودروسازی را نسبت به نوسانات نرخ ارز مصون خواهد داشت.

4- کاهش تقاضای افراد برای خودرو: با توجه به بحران اقتصادی و افزایش نرخ ارز در کشور، قدرت خرید مردم برای کالاهای بادوام مانند خودرو کاهش یافته است.
آزادسازی مقوله قیمت در صنعت خودرو باعث کاهش تقاضای افراد می‌گردد. اما تقاضاهایی که برای خودرو در طرح های قرعه کشی پیش فروش ها و فروش های فوق العاده مشاهده می‌شود، تقاضایی کاذب است. این تقاضای کاذب به علت پایین تر بودن قیمت خودرو در این طرح های قرعه کشی نسبت به بازار است.

5- زیان انباشته و عدم سودآوری فروش محصولات: افزایش زیان انباشته در صنعت خودروسازی به دلیل قیمت گذاری دستوری در این صنعت می‌باشد. با افزایش زیان انباشته خط تولید صنعت خودرو باید متوقف شود.
اما به دلیل قیمت گذاری دستوری روند تولید همچنان ادامه دارد. در نتیجه باعث شده هر سال شرکت های خودروسازی زیان تولید کنند و این زیان ها انباشته شده و بدهی های بسیار بالایی در این صنعت را به وجود آورند. در حال حاضر ایران خودرو 67 هزار میلیارد یا 67 همت و سایپا 50 هزار میلیارد بدهی طبق صورت های مالی سه ماهه ی خود دارند.این بدهی ها جاری بوده و با بهره سالیانه به مرور زمان افزایش می‌یابند.

راهکار های رفع چالش های صنعت خودروسازی

• اصلاح ساختار بدهی صنعت خودرو: در قدم اول می‌بایست ساختار بدهی صنعت خودرو اصلاح شود و شرکت ها نباید به این مقدار زیاد بدهکار باشند. این امر می‌تواند منجر به فروش زیر مجموعه های اقماری زیاد خودروسازها گردد.
• فسادزدایی: با فساد در مدیریت صنعت خودرو سود های کسب شده شرکت ها از آن ها خارج خواهد شد.
• آزاد سازی قیمت برای خودروسازان: از نظر قانونی آزادسازی قیمت برای خودروسازی قطعا باید اتفاق بیفتد و با رفع تحریم ها بتوانیم با ملحق شدن با شرکت های اروپایی، ژاپنی و چینی رقابت پذیری این صنعت را افزایش دهیم.