آیا رشد مسکن متوقف شده است؟ | 13 اردیبهشت 1400

آخرین آماری که طی روزهای اخیر از جانب بانک مرکزی ایران منتشر گردید، نشان از این دارد که مسکن در فرورودین 1400 با کاهش قیمت 3.1 درصدی مواجه شده است؛ همچنین، حجم معاملات نیز معادل 60.3 درصد کاهش یافته است. این درحالی است که تورم عمومی همچنان در اعداد نسبتا بالایی قرار دارد. نمودار1 نیز مؤید همین امر است.

همانطور که از نمودار فوق نیز به خوبی مشهود است، در نیمه‌ی اول سال 1399، تورم بازار مسکن به مراتب بالاتر از تورم عمومی بوده است. اما در آذرماه، متاثر از عوامل سیاسی(انتخابات آمریکا) با تعدیل انتظارات، قیمت مسکن کاهش یافت و به پایین‌تر از تورم عمومی تنزل نمود. اما این روند تا پایان سال تداوم پیدا نکرد.

اما مشخصا در فروردین 1400، مجددا با برگشت انتظارت در بخش مسکن مواجه بوده‌ایم به گونه‌ای که نه تنها رشد قیمت آن از تورم عمومی جا مانده، بلکه اساسا با کاهش 3.1 درصدی در قیمت مواجه شده است.

این کاهش قیمت، طی دو سال اخیر بی‌سابقه بوده است. بر اساس آمار بانک مرکزی، بیشترین کاهش قیمت در یک ماه، سابقا در شهریور 1398 و معادل 2.8 درصد بوده است. نمودار2 این مهم را به خوبی به تصویر می‌کشد.

مطابق نمودار فوق، بیشترین کاهش قیمت از ابتدای سال 1397 الی فروردین 1400، در فروردین سال جاری رخ داده است. این خود نشان از این دارد که شوک نسبتا بزرگی در فروردین 1400 به بخش مسکن وارد آمده است.

متغیر دیگری که در این بین بسیار مهم به نظر می‌رسد، حجم معاملات بازار مسکن است. این متغیر می‌تواند تا حدود زیادی تصویر رکود و رونق بخش مسکن را آشکارتر نماید. نمودار3 روند حجم معاملات بازار مذکور را در بازه‌ی زمانی تقریبا یکساله به تصویر می‌کشد.

همانطور که از نمودار فوق نیز نمایان است، طی بازه‌ی زمانی خردادماه سال گذشته الی فروردین سال جاری، بیشترین کاهش حجم معاملات را در فروردین شاهد بوده‌ایم.

در اسفندماه سال گذشته قیمت مسکن به سطوح بالایی رسیده است، بنابراین در طرف تقاضا قدرت خرید خانوارها به شدت کاهش یافته، همچنین در طرف عرضه، فروشنده حاضر به کاهش قابل توجه قیمت مسکن نیست، همین خود باعث شده تا حجم معاملات به شدت کاهش یابد.

به طور کلی به نظر می‌رسد تقاضای سرمایه‌ای در بخش مسکن کاهش یافته و درنتیجه رخ دادن سناریوی رکود در این بازار محتمل‌تر است؛ اگرچه به طور سنتی در اردیبهشت‌ماه، با جابجایی و تعویض مسکن، آمار معاملات رشد بسیار زیادی را تجربه خواهد کرد و همچنین قیمت آن نیز موقتا ممکن است به میزان اندکی با افزایش مواجه گردد.

رکود در بخش مسکن به معنی کاهش‌های قیمتی شدید نیست، چرا که اساسا اصلاح قیمتی در این بازار بسیار ناچیز و به کندی صورت می‌گیرد. اما می‌توان گفت حتی درصورت بروز هرگونه افزایش قیمت در این بازار، طبعا رشد آن به طور متوسط تا پایان سال جاری پایین‌تر از تورم عمومی خواهد بود؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در این بخش سودآور نبوده و توصیه نمی‌شود.