کلاهبرداری شرکت Q-NET با سوء استفاده از جوانان ناآگاه/ فعالیت مجدد باند هرمی گلدکوئیست در پوشش جدید

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پس از گذشت سال‌ها از دستگیری لیدر‌های گلدکوئیست و فروکش کردن تب فعالیت این شرکت هرمی در کشور، این روزها، اما اخباری مبنی بر ظهور مجدد این شرکت در پوشش جدیدی به نام «کیونت» منتشر شده است. به گفته سرهنگ جهانگیر تقی‌پور معاون مبارزه با جرایم جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی تهران در اوایل فروردین ماه سال جاری چندین پرونده مرتبط به فعالیت شرکت‌‎های کلاهبرداری هرمی به پلیس آگاهی ارجاع شده است که در طی آن‌ها ۳۳ نفر دستگیر شدند؛ عمده این پرونده‌ها در رابطه با شرکت «کیونت» که در واقع همان شرکت هرمی موسوم به گلدکوئیست است، تشکیل شده است.

Q-NET چگونه کلاهبرداری می‌کند؟

شیوه فعالیت «کیونت» از بدین شکل است که اعضای این شبکه ابتدا در پوشش شرکت‌های کاریابی و از طریق تبلیغات در اپلیکیشن‌های معروف انتشار آگهی، به جوانان ناآگاه و عمدتاً ساکن مناطق محروم کشور وعده استخدام در شرکت‌های دولتی می‌دهند و پس از جذب افراد، آن‌ها را در خانه‌های تیمی خود سکونت می‌دهند.

در مرحله بعد به افراد تازه‌وارد اعلام می‌شود که امکان استخدام آن‌ها وجود ندارد. اما در مقابل می‌توانند موقعیت شغلی بهتری را در یک شرکت شبکه‌ای (هرمی) بدست آورند؛ البته این افراد می‌بایست برای خرید اولیه از شرکت و هزینه اجاره‌خانه، مبالغی در حدود ۱۰۰ میلیون تومان به این شرکت هرمی بپردازند.

در ادامه این جوانان فریب‌خورده که با انگیزه ورود به شرکت‌های معتبر دولتی، شهر و دیار خود را ترک کرده‌اند، حالا برای به دست‌آوردن شغل جدید و درآمد وعده داده شده، نیازمند پرداخت مبلغ ورودی شرکت کیونت هستند. در این مرحله افراد معمولا برای تأمین مبلغ ورودی کیونت، به خانواده‌ها و اقوام خود متوسل می‌شوند و به عبارت دیگر سعی می‌کنند که این مبلغ را به هر شکل ممکن تهیه کنند.

اعضای قدیمی کیونت به افراد تازه وارد آموزش می‌دهند که به خانواده‌های خود بگویند این مبلغ را برای وثیقه شغلی می‌خواهند. اما پس از پرداخت پول به شرکت، فرد تازه وارد به دام شرکت کیونت افتاده و ناگزیر به فعالیت برای این شرکت است، چرا که می‌بایست با عضوگیری از میان دوستان، بستگان یا سایر اعضای خانواده، هزینه پرداختی و پول از دست رفته خود را جبران کند.

بدین‌ترتیب جوانانی که با وعده استخدام در ادارات دولتی جذب شرکت کیونت شده‌اند، معمولاً از سر ناچاری با این شبکه هرمی همکاری می‌کنند. اما خباثت گردانندگان شرکت هرمی کیونت تنها به این مسئله ختم نمی‌شود. چرا که برخی از جوانان به دام افتاده که قصد قطع همکاری با این شبکه را داشتند، مورد تعقیب و کنترل اعضای قدیمی قرار می‌گیرند و حتی امکان خروج از خانه تیمی را ندارند. به همین خاطر عنوان می‌شود که اعضای شبکه هرمی کیونت علاوه بر جرائم مربوط به اخلال در نظام اقتصادی، متهم به آدم‌ربایی و گروگان‌گیری نیز هستند!

تاریخچه شرکت‌های هرمی به کجا برمی‌گردد؟

حدود ۱۰۰ سال پیش، یک بازرگان ۳۷ ساله ایتالیایی یک ایده جدید را برای کسب سود عملیاتی کرد. چارلز پانزی، درست یک سال پس از پایان جنگ جهانی اول -که کاهش شدید هزینه‌های حمل و نقل پستی در اتریش و ایتالیا را پی داشت-، تصمیم گرفت کوپن‌های تخفیفی اداره پست که با عنوان کوپن‌های پاسخ بین‌المللی (International Reply Coupon) مطرح بودند را خریداری کند. این کوپن‌ها که به منظور پرداخت هزینه‌های حمل و نقل پستی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به دارنده آن اجازه می‌داد تا تخفیف‌ها را به فرد دیگری در یک کشور متفاوت بفروشد.

اما پانزی برای خرید کوپن‌های تخفیف با ارز‌های اروپایی ارزان‌تر؛ نیاز به سرمایه نسبتاً زیادی داشت. از طرف دیگر بانک‌ها و شرکت‌های معتبر هم برای تأمین سرمایه مورد نیاز این کار، دست رد به سینه وی زدند. همین موضوع باعث شد ایده‌ی تأمین سرمایه از مردم به ذهن پانزی برسد.

پانزی ادعا داشت با توجه به متفاوت بودن هزینه‌های پست بسته به موقعیت‌ها و کشور‌های مختلف، سود خالص حاصل از معاملات کوپن‌های تخفیف اداره پست بیش از ۴۰۰ درصد خواهد بود. این بازرگان ایتالیایی با همین استدلال، به دوستان خود وعده داد که در صورت مشارکت در این امر، سرمایه آن‌ها تنها در ۹۰ روز ۲ برابر شود، این در شرایطی بود که در همان ایام، سود سالیانه بانک‌ها تنها حدود ۵ درصد بود.

تبلیغات وسوسه‌کننده پانزی در خصوص میزان بازدهی معاملات کوپن‌های تخفیف اداره پست، موجب شد شرکت او تنها در حدود یکسال، نزدیک به ۲۰ میلیون دلار از مردم جمع‌آوری کند، اما مطابق معمول همه چیز طبق خواسته سرمایه‌گذاران پیش نرفت! پانزی خیلی زود مجبور شد پول سرمایه‌گذاران جدید را جهت پشتیبانی پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی و خودش هزینه کند و در نهایت پس از مدتی فرار را به قرار ترجیح داد.

سرنوشت فعالیت در Q-NET و دیگر شرکت‌های هرمی چیست؟

به گزارش دانشجو، «تأمین سود افراد قدیمی‌تر از اصل پول تازه‌واردها» یکی از جذاب‌ترین تکنیک‌های کلاهبرداری است که از چارلز پانزی به یادگار مانده و به نام همین فرد نیز ثبت شده است. ذکر این نکته لازم است که سرنوشت یک سیستم پانزی، هر چقدر هم که حساب شده و منظم طراحی شود، از آنجا که با سرمایه‌های تأمین شده، ارزش افزوده یا کالا و خدماتی ایجاد نمی‌شود، محتوم به شکست است. چراکه با گذشت زمان و افزایش افراد جدید، مقدار سود پرداختی توسط شبکه نیز بیشتر خواهد شد، اما افزایش ورودی‌ها در طول زمان امکان‌پذیر نیست و در نهایت انباشت تعهدات منجر به این می‌شود که طراح سیستم پانزی یا فرار کند و یا اینکه توسط نهاد‌های نظارتی دستگیر شود.

در چند سال اخیر، ترفند کلاهبرداری پانزی با تغییر شکل و با ادعا‌های دروغین متفاوت بار‌ها توسط شیادان اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. این روش کلاهبرداری بیش از هر چیز دیگر، یادآور فعالیت پرهیاهوی سردسته‌های شرکت هرمی گلدکوئیست در اواسط دهه ۸۰ است. شرکتی که ادعا داشت در زمینه توزیع سکه‌های طلای سمبلیک، ساعت طلا، گردنبند فعالیت می‌کند، اما در حقیقت با اتخاذ تکنیک‌های روانشناسانه، تبلیغات اغواگرایانه، برگزاری جلسات پرزنت پر زرق و برق و القای این باور که از طریق این راه می‌توان یک شبه پولدار شد، سیستم پانزی را سرلوحه کار خود قرار داده بود.

گلدکوئست به سرعت زندگی بخشی از جوانان جامعه را درگیر خود کرد، تا جاییکه افراد زیادی با ترک مشاغل خود، تمام سرمایه خود را وقف جذب اعضای جدید در این شبکه هرمی کردند. اما در نهایت مشابه اتفاقی که همواره در سیستم پانزی رخ می‌دهد، به ازای ورود افراد جدید به این هرم، فقط بالانشین‌ها فربه‌تر می‌شدند و در حقیقت این پول ورودی‌های جدید بود که به عنوان سود میان سردسته‌ها تقسیم می‌شد.

سابقه دستگیری باند QNET

به گزارش دانشجو، نه تنها در سال جاری بلکه در سالیان گذشته نیز دستگیری کلاهبرداران کیونت مسبوق به سابقه است. مهرماه سال ۹۸ نیز سرهنگ کارآگاه جهانگیر تقی پور، معاون وقت مبارزه با جرایم جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی تهران بزرگ از دستگیری ۱۰ نفر جوان گرفتار شده در شرکت هرمی موسوم به کیونت خبر داده بود.

سرهنگ کارآگاه تقی پور در توضیح خبر گفته بود: فردی با مراجعه به پلیس آگاهی از عضویت برادرش در یک شرکت هرمی کارآگاهان اداره چهاردهم را درجریان موضوع قرار داد. وی افزود برادرش به نام رامین حدودا یک سال پیش با خبر استخدام در یک شرکت وابسته به وزارت نیرو از مازندران راهی تهران می‌شود، اما با گذشت چند ماه مشخص گردید که در یک شرکت هرمی مشغول فعالیت می‌باشد و برای پیگیری دادخواستی به دادسرای ناحیه ۳۱ تهران برده است.

وی در خصوص فعالیت شرکت موسوم به کیونت عنوان داشته است: شرکت کیونت در واقع همان شرکت هرمی موسوم به گلدکوئیست می‌باشد که با تغییر عنوان و رویه اینبار تحت عنوان استخدام در شرکت‌های دولتی و معتبر اقدام به جذب اعضای عمدتا جوان می‌کند. اعضای فعال در این شرکت در ادامه و به بهانه عدم امکان استخدام، اعضای جدید شرکت را به فعالیت در زمینه بازاریابی شبکه‌ای تشویق کرده و طی چندین جلسه آموزشی نهایتا با مبالغی مابین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان آن‌ها را به بهانه دریافت سود مجبور به عضوگیری از میان دوستان، بستگان و یا سایر اعضای خانواده می‌کنند تا زمینه ادامه فعالیت خود را فراهم کنند.