پیشنهاد سازوکار‌های مالی تحریم‌ناپذیر در هفتمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی/ بانک مرکزی متولی اصلی پیگیری

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اولین نشست این همایش با عنوان «سازوکار‌های مالی مستقل از نظام دلاری در تجارت منطقه‌ای»، با حضور مینو کیانی راد معاون ارزی اسبق بانک مرکزی، سید علی روحانی معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس و حسن همتی فعال حوزه تجارت و بازرگانی برگزار شد.

شناسایی ۱۸ بانک چینی برای همکاری بانکی با ایران در شرایط تحریم

در ابتدای نشست آقای حسین عطالهی از برگزیدگان مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «ظرفیت نظام بانکی چین برای انجام مبادلات دوجانبه در شرایط تحریم» را ادامه کرد. بر اساس این ارائه ایران می‌تواند با معیار‌هایی همچون «نداشتن فعالیت موثر در چرخه دلار»، «عدم حضور موثر در بازار‌های آمریکایی»، «دولتی و حاکمیتی بودن»، «داشتن اندازه گردش مالی مناسب» و «امکان رفع نیاز‌های تاجران ایرانی در مبادلات دوجانبه بانکی»، به انتخاب بانک‌های فعال در کشور‌های هدف تجاری از جمله چین بپردازد. اجرای این الگو درخصوص چین نشان از آن دارد که ایران میتواند با ۱۸ بانک این کشور در قالب‌های رسمی به نقل و انتقال پول با کشور چین بپردازد و تحریم‌های آمریکا نیز نمیتواند مشکلی را در این زمینه ایجاد نماید. اجرای چنین الگویی در دیگر کشور‌های هدف تجاری ایران میتواند راهکار‌های متعدد تحریم ناپذیری را پیش روی بازرگانان ایرانی قرار دهد و مبادلات بانکی ایران با کشور‌های منطقه و دیگر شرکای تجاری را ساماندهی نماید.

«بانکداری فراسالحی» یکی از مسیر‌های تحریم ناپذیر مبادلات بانکی خارجی

در ادامه سیدمحمد قریشی دیگر برگزیده مقاله‌های همایش، مقاله خود تحت عنوان «طراحی سازوکار‌های نظام مالی ضد تحریمی تحریم ناپذیر برای کشور‌های تحت تحریم» را ارائه کرد. در این ارائه بانکداری فراساحلی به عنوان یکی از مسیر‌های پیش روی ایران برای توسعه مبادلات تجاری با کشور‌های منطقه با کمترین هزینه مطرح شد که لازم است بانک مرکزی با رعایت ملاحظاتی همچون کنار گذاشتن سوئیفت و استفاده از سامانه‌های جایگزین، استفاده از این راهکار‌ها را در دستور کار قرار دهد. ایران باید یک نظام بانکداری بین‌المللی جدید طراحی و پیاده سازی نماید و از طریق آن بدون نظارت و دخالت آمریکا، به مبادلات مالی با کشور‌های طرف تجاری خود مبادرت ورزد.

بانک مرکزی مسئول شناسایی و اجرای مسیر‌های بانکی تجارت با شرکای تجاری

در ادامه نشست مینو کیانی راد، معاو ارزی اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه برای بهبود تجارت خارجی ایران ابتدا باید یک اولویت بندی اصلی از شرکای تجاری تدوین شود، گفت: وقتی کشور‌های هدف برای توسعه تجارت مشخص شود، بانک مرکزی میتواند به عنوان رهبر رفع مشکلات مبادلات بانکی ایران، باید به شناسایی شرایط نظام بانکی کشور‌های هدف بپردازد و شرایط را برای تسهیل روابط تجاری تحریم ناپذیر فراهم نماید.

وی با تاکید بر اینکه ایران باید یک «الگوی فعال موفق» را در مقابله با تحریم‌ها در پیش بگیرد، گفت: ایران کشوری است که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و به همین دلیل باید فعالانه در جهت ایجاد و استفاده از نظام‌های بانکی مستقل از دلار حرکت نماید؛ درحالیکه عملکرد مسئولین بانک مرکزی در سال‌های اخیر نشان دهنده این است که ایران حتی به عنوان یک کشور منفعل هم به سمت کاهش وابستگی به دلار حرکت نکرده است و درحال حاضر بیشترین وابستگی را به نظام دلاری دارد.

وی افزود: در سال‌های اخیر مسئولین بانک مرکزی ایران منفعل بوده اند و برخلاف وظایف خود، در زمینه فرماندهی واحد مقابله با تحریم‌ها هیچ اقدامی را انجام نداده و منتظر رفع تحریم‌ها بوده‌اند.

متولی رفع مشکلات بازرگانان در نقل و انتقال ارز مشخص نیست

در ادامه حسن همتی فعال حوزه تجارت و بازرگانی، با تاکید بر اینکه مشکل نقل و انتقال ارز، یکی از مهمترین مشکلات پیش روی بازرگانان ایران در صادرات و واردات است، گفت: مشکلات در انتقال ارز حاصل از صادرات کالا‌های ایرانی و تامین ارز واردات به دلیل استفاده از نظامات مبتنی بر دلار برای کشور پیش آمده است و درحال حاضر هیچ نهادی مسئولیت مشکلات پیش آمده برای تجار ایرانی را برعهده نمی‌گیرد. درحالیکه برای تقویت تجارت لازم است شرایط به نحوی ساماندهی شود که مشکلی در این زمینه پیش پای بازرگانان نباشد؛ نه اینکه نهاد‌هایی مثل بانک مرکزی اقداماتی در این زمینه انجام ندهد و مسئولین دور زدن تحریم‌ها بر دوش بازرگانان گذاشته شود.

وی با بیان اینکه ایران باید بتواند از طریق تجارت با ارز‌های ملی تجارت خود با دیگر کشور‌ها را توسعه دهد، افزود: در این صورت تحریم‌های آمریکا دیگر نمیتواند مشکلاتی را برای بازرگانان ایرانی به وجود بیاورند. اما این مهم نیازمند پیدا کردن بانک‌هایی در کشور‌های مقصد است که توان رفع نیاز بازرگانان ایرانی در گشایش اعتبار اسنادی و دیگر موارد را داشته باشند. در دوران تحریم قبل از برجام، راهکار‌های مناسبی برای توسعه مبادلات با کشور‌هایی همچون چین در دستورکار قرار گرفته بود، اما این راهکار‌ها هم بعد از انعقاد برجام کنار گذاشته شد که نشان می‌دهد در عرصه مبادلات خارجی ثبات نداریم و تکلیف بازرگانان روشن نیست.

ایجاد مسیر‌های مبادلات بانکی مستقل از دلار لازمه توسعه تجارت خارجی

در ادامه نشست سیدعلی روحانی معاون اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، با بیان اینکه ایران باید به دنبال راهکار‌های بلندمدت در تبادلات بانکی با دیگر کشور‌های جهان باشد، گفت: شواهد نشان از آن دارد که همسویی بلندمدت ایران تجارت با اروپا نیست و بلکه چین میتواند یک شریک تجاری بلندمدت برای ایران باشد. در عین حال توسعه تجارت ایران با چین و دیگر شرکای اصلی تجاری، نیازمند توسعه بستر‌های تعاملات مالی است. با این تفسیر لازم است ایران مسیر‌های مناسب رفع نیاز به مبادلات بانکی مستقل از دلار را با همکاری چین و دیگر کشور‌های منطقه توسعه دهد و حتی در صورت رفع تحریم‌ها نیز نباید این راهکار‌ها کنار گذاشته شود.

روحانی ایجاد مسیر‌های مبادلات بانکی مستقل از دلار را لازمه توسعه تجارت خارجی ایران دانست و افزود: برای این هدف لازم است راهکار‌هایی مثل استفاده از ارز‌های ملی و راه اندازی پیام رسان‌های مالی دو و چندجانبه در دستورکار قرار بگیرد. نکته دیگر اینکه ایران باید یک مرکز برای رصد تحولات مربوط به اقدامات تحریمی دیگر کشور‌ها خصوصا آمریکا داشته باشد و بعد از رصد همه جانبه اقدامات، توصیه‌های لازم را به دستگاه‌های اجرایی برای بی اثر کردن تحریم‌ها ارائه دهد؛ درحالیکه اکنون چنین نهادی در کشور وجود ندارد.