پـرواز موفـق اولین خودروی پرنده
دنیای اقتصاد/ با آماده شدن خودروی پرنده شرکت تویوتا حالا به نظر میرسد یکی از آرزوها و رویاهای صنعت حمل و نقل برآورده شده است. هرچند پیشرفتهای صنعتی و تکنولوژی حالا تصویر واقعی از رویای خودروی پرنده را تا اندازهای تغییر داده و ماشینهای پرنده لزوما تعریفی با آنچه دو دهه قبل از آن تصور میکردیم ندارند. امروزه از چند جهت صنعتی برای تولید ماشینهای پرنده تلاشهایی صورت گرفته، از سوی صنایع هوایی، شرکتهای تکنولوژی (با تولید پهپاد) و شرکتهای خودروسازی. تویوتا از طریق استارتآپ تحت تملکش SkyDrive از چند سال قبل وعده حضور در این عرصه را داده بود و حالا این شرکت ویدئویی یک پرواز آزمایشی از این خودرو منتشر کرده است. اگر همه چیز با موفقیت پیش برود میتوان انتظار داشت نخستین خودروی پرنده تویوتا از دل همین استارتآپ به بازار عرضه شود.
نام این خودرو فعلا SD-۰۳ است که پرواز آزمایشی آن در محوطه این شرکت انجام شده است. این خودرو بر خلاف انتظار خودران نیست (چیزی که حداقل در پهپادهای امروز بهعنوان یک ویژگی اصلی میبینیم) اما این خودروی پرنده تویوتا را میتوان کوچکترین VTOL الکتریکی (پرندهای که میتواند بهصورت عمودی نشست و برخاست کند) به حساب آورد. این خودروی پرنده دارای هشت موتور پروازی است که امنیت آن را حتی در صورت خراب شدن یکی از موتورها تضمین میکند.
مدت زمان زیادی است که اسکای درایو تویوتا روی این خودرو کار میکند و شرکت امیدوار است که بتواند مجوز پرواز آن را برای پرواز آزمایشی در شهر تا انتهای سال ۲۰۲۰ دریافت کند. این دقیقا مطابق با زمانبندی ژاپنیها برای رونمایی از تاکسیهای هوایی است. این خودروی پرنده با مشارکت شرکت Cartivator Resources طراحی و ساخته میشود، یک شرکت تکنولوژیک کوچک که تویوتا تنها به منظور توسعه این پروژه در آن ۴۰۰ هزار دلار سرمایهگذاری کرده است. اولین پرواز آزمایشی این خودرو در نزدیکی مرکز اصلی این شرکت، در یک زمین مدرسهای در ژاپن توسط شرکت تویوتا انجام شده است.
در سال ۱۳۹۶ شمسی نخستین آزمایشها برای ساخت این خودرو را شاهد بودیم که به دلیل عدم حفظ تعادل تستهای موفقیت آمیزی به نظر نمیآمد. اما حالا SD-۰۳ یک محصول کاملا متفاوت است که به نظر میرسد تا حد زیادی به یک خودروی پروازی مطمئن نزدیک شده است. در سال ۲۰۱۷ برنامه تویوتا این بود که طی دو سال این خودرو را به پرواز آزمایشی برساند تا در المپیک ۲۰۲۰ کاملا آماده باشد. حالا و با به تاخیر افتادن المپیک ژاپن برنامه مرحله بعدی در توسعه پروژه خودروی پرنده این شرکت، بررسی دوباره طراحی این خودرو خواهد بود و اگر همه چیز طبق پیشبینیها پیش برود، این خودرو باید بتواند در سال ۲۰۱۹ همراه با یک خلبان/ راننده به پرواز در بیاید تا هنگام شروع بازیهای المپیک ۲۰۲۰ کاملا آماده باشد. پیشتر قرار بود این خودرو را در المپیک ۲۰۲۰ ببینیم که با به تعویق افتادن این المپیک برنامه رونمایی شرکت هم تغییر کرد. انتظار میرود این خودرو تا سال ۲۰۲۳ بهصورت یک وسیله نقلیه که قادر به حمل دو نفر است بهصورت تجاری مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
خودروی پرنده از آغاز تا امروز
نخستین تلاشها برای ساخت یک خودروی پرنده به نخستین سالهای توسعه خودرو باز میگردد. در ۱۹۲۶ هنری فورد پروژه ساخت نخستین خودروی پرنده به اسم sky flivver را کلید زد اما پروژه دو سال بعد به علت سقوط خودرو و کشته شدن خلبان (راننده) متوقف شد. خودروی پرنده فورد در واقع یک خودروی پرنده نبود ولی توجه زیادی در رسانهها و مطبوعات به خود جلب کرد. از زمان فورد تاکنون تلاشها برای ساخت وسیله نقلیه پرنده تا به امروز ادامه داشته است. در سال ۲۰۱۷ به جز اسکایدرایو چند شرکت دیگر نیز تلاشهایی را برای ساخت خودروی پرنده آغاز کردند. از جمله این پرندهها میتوان به Kitty Hawk Flyer ساخت شرکت Kitty Hawk اشاره کرد که توسط لری پیج یکی از بنیانگذاران گوگل پشتیبانی میشود.
Volocopter نام رقیب دیگر این عرصه است که در سال ۲۰۱۹ با موفقیت در فرودگاه هلسینکی تست شد. چینیها هم با خودروی پرنده EHang ۲۱۶ در این عرصه تستهای موفقی را پشت سر گذاشتهاند.
اوبر بزرگترین سرویس تاکسی اینترنتی جهان هم علاوه بر تستهای گستردهای که روی خودروهای خودران انجام میدهد شرکتی به نام Karem Aircraft را تحت پشتیبانی دارد که روی پروژه تاکسیهای هوایی کار میکند.
زیرساختها و آینده خودروهای پرنده
هرچند توسعه خودروهای پرنده طی چند دهه به رشد غیر قابل باوری رسیده اما همچنان زیرساختهای لازم -اعم از قوانین و کریدورهای هوایی- برای رفت و آمد آنها وجود ندارد. به نظر میرسد فعلا با تجاری سازی این خودروها فاصله زیادی داریم. تا قبل از رسیدن به عصر خودروهای پرنده موضوع خودروهای خودران احتمالا زودتر وارد بخش تجاری خواهدشد و شاید پیشرفتها در زمینه خودروهای خودران مسیر توسعه خودروهای پرنده و مهمترین چالش آنها یعنی امنیت رفت و آمد آنها را هم حل کند. با توجه به اینکه اساسا پرواز خودروها نیاز به چک شدن فاکتورهای بسیار بیشتری نسبت به حرکت آنها روی زمین دارد به نظر میرسد توسعه این خودروها از مسیر رشد تکنولوژی خودران سریعتر انجام گیرد. حتی در صورت آماده بودن محصول کامل موضوعات کلیدی دیگری در این زمینه وجود دارد مثلا تعلیم و آموزش رانندگان ( خلبانی )، شرایط آب و هوایی، کمبود دید، ایجاد کریدورهای پروازی امن، ساخت محلهای مناسب نشست و برخاست و … مواردی هستند که روی فراگیری سریع این خودروها بسیار تاثیرگذار خواهند بود هرچند به نظر میرسد توسعه هوش مصنوعی تا اندازه زیادی پاسخهای لازم به این پرسشها را در خود خواهد داشت.
هنری فورد سالها بعد از شکست پروژه خودروی هواییاش گفت:«این حرف من را به خاطر بسپارید که خودروی پرنده ترکیبی از هواپیما و ماشین روزی خواهد آمد.» به نظر میرسد امروز بیش از پیش به آرزوی فورد نزدیک شدهایم.