الزامات تزریق پول به بازار سرمایه
اعتماد/ صندوق توسعه ملی اعلام کرده به دلیل عدم پیگیری سازمان بورس و اوراق بهادار از طریق بانک مرکزی و مشکلات تسعیر ارز توسط این نهاد پولی، مصوبه تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار به صندوق تثبیت بازار هنوز اجرایی نشده است.
این در حالی است که چند روز قبل محمدعلی دهقان دهنوی رییس سازمان بورس گفته بود طبق هماهنگی به عمل آمده در ستاد اقتصادی دولت، باقیمانده منابع مربوط به یک درصد از منابع ارزی صندوق توسعه ملی به بازار سهام اختصاص پیدا خواهد کرد. ضمانت اجرایی این موضوع نیز تایید ضمنی این موضوع از سوی رییس کل بانک مرکزی است. سازمان بورس برای حمایت از بازار در برخی مواقع که اتفاق بحرانی در این بازار رخ میدهد و نیازمند نقدینگی میشود از منابع موجود در این صندوق استفاده میکند و از این طریق، معاملات بازار را به ثبات میرساند. نقدینگی موجود در این صندوق ممکن است از طریق صندوق توسعه ملی و صندوق توسعه ارزی تامین شود و در آخر، سازمان بورس به واسطه این صندوقها معاملات بازار را کنترل خواهد کرد، این اقدام و استفاده از منابع این صندوق نیازمند ارزنده بودن قیمت سهام و دور بودن آن سهم از قیمت حبابی است در غیر این صورت نمیتوان از سهم مورد نظر حمایت کرد.
تزریق منابع بیفایده است
پیمان مولوی اقتصاددان در خصوص انتقال پول از صندوق توسعه به بازار سرمایه توضیحاتی داد. او بر این باور است که اگر در تابستان سال گذشته مکانیسم صندوق تثبیت بازار کارا و بهره ور و منابع خوبی به این بازار تزریق میشد (نه به دلیل نجات بورس بلکه به دلیل حمایت از سهمهای خوب و بنیادین که آینده نگر هستند) میتوانست برای عموم مردم مفید باشد. این اقتصاددان در ادامه گفت: تزریق این میزان از منابع مالی در آن زمان مسلما کمککننده بود، اما اگر این سوال مطرح شود که آیا باید بورس را با منابعی خارج از بازار کنترل کرد باید گفت؛ در صورتی که چشمانداز بورس منفی باشد و با نقدشوندگی بازی شود و برخی بخواهند با دامنه نوسان این بازار را کنترل کنند هیچکدام کمککننده نخواهد بود. مولوی با بیان اینکه حجم بازار سرمایه بسیار بزرگ شده است، گفت: این ارقام تزریقی در شرایط فعلی تاثیر کوتاهمدت مانند آسپیرین در بازار دارد و یک تسکیندهنده مقطعی است. او ادامه داد: من معتقدم تمامی زحماتی که مسوولان این روزها برای نجات بورس میکشند و در آخر حتی ممکن است کل بورس را هم به خطر بیندازند باید در اقتصاد کشور متمرکز کنند تا اقتصاد ایران به بازار گرایش پیدا کند و تحریمها از اقتصاد کشور برچیده شود تا چشمانداز اقتصاد ایران مثبت شود و اطمینان و اعتماد به بازار سرمایه بازگردد؛ در غیر این صورت کلیه ابزارهایی که میتواند کمککننده برای حفظ این بازار باشد مقطعی است. مولوی خاطرنشان کرد: در کنار این موضوع توسعه صندوقهای بازارگردان حرفهای میتواند مفید باشد اما تا زمانی که اقتصاد کشور دولتی و دستوری است باید تلاش شود تا این اقتصاد دستوری برچیده و اقتصاد بازار ایجاد شود. او با اشاره به بیمه سهام گفت: در همه کشورهای دنیا ابزارهای پوشش ریسک و فیوچر وجود دارد و باید این قسمت و ابزارهای مشتقه رشد پیدا کند منتها به نظر میرسد در ایران صحبتهای پوپولیستی بیش از علم اقتصاد جواب میدهد.
سرمایهگذاری در بورس پر ریسک است
این اقتصاددان با بیان اینکه بازار سرمایه بازاری پرریسک است، افزود: باید کمک شود تا افراد بیاطلاع از این بازار به سمت صندوقهای سرمایهگذاری بروند و افرادی هم که علاقهمند هستند وارد این بازار شوند حتما با علم در بازار سرمایه ورود کنند. مولوی با اشاره به بسته حمایتی بورس و اقامت پنجساله سرمایهگذاران خارجی بورسی ادامه داد: این اقدام در بسیاری از نقاط دنیا مرسوم است به عنوان مثال در صورتی که افراد در اسپانیا سهام شرکتهای بورسی را تهیه کنند امکان اقامت را به افراد میدهند اما با توجه به اینکه در اطراف ایران مانند افغانستان و پاکستان و عراق تنشهای سیاسی زیادی وجود دارد یک مقدار ریسک این قضیه را بالا میبرد هر چند ممکن است عدهای هم بخواهند از این طریق وارد بازار سرمایه ایران شوند. این اقتصاددان گفت: در صورتی که رتبه اعتباری ما همین رتبه باشد ممکن است ارزش منابع سرمایهگذار خارجی هم کم شود بنابراین ممکن است خارجیها با وسواس این کار را انجام دهند، اما همین سرمایهگذاران ممکن است به راحتی در کشور همجوار ما ترکیه هم ملک بخرند هم بیتکوین بخرند و هم سهام شرکتهای بورسی ترکیه را تهیه کنند.
اقتصاد ایران به اقتصاد ذینفعان بدل شده است
او تصریح کرد: متاسفانه اقتصاد ایران تبدیل به اقتصاد ذینفعان شده است و همه مسائل از دریچه ذینفعان دیده میشود، گروه بزرگی ذینفع بازار سرمایه هستند، گروه بزرگ دیگری ذینفع بازار پول هستند به همین منوال گروهی ذینفع دلار گران و تورم و گروه دیگر ذینفع دلار ارزان در بازار هستند و اقتصاد ایران شبیه توپ چهلتکه شده است. این اقتصاددان شرایط فعلی اقتصاد ایران را به قایقی تشبیه کرد که پاروزنهای آن هر کدام در جهت مخالف هم پارو میزنند و این قایق به دور خود میچرخد. مولوی در ادامه با اشاره به نامه چند تن از فعالان بازار سرمایه به سران قوا افزود: این موضوع هم رویکردهای ذینفعانه دارد و باید متوجه بود که اگر این بازار درست شود آیا بازارهای موازی آسیب نخواهند دید؟ متاسفانه هر کسی میخواهد خروجی گروه خودش مثبت باشد اما زمانی که به صورت کلان به این قضیه توجه میشود میبینیم که همه این پیشنهادات برای ساماندهی بازار سرمایه مقطعی و زودگذر است. او در خاتمه گفت: تنها راهکار رفتن به سمت اقتصاد بازار است و اینکه شرایط را برای بهبود کل اقتصاد در کشور فراهم کنیم نه تنها برای یک گروه خاص.