آزادسازی باقیمانده سهام عدالت مشمولان به کجا رسید؟

• مشمولان سهام عدالت
• مدیریت سهام عدالت
• فروش سهام عدالت

به گزارش اقتصادآنلاین‌؛ طرح توزیع سهام عدالت از سال 1385 آغاز شد و بر اساس آن، مالکیت بخشی از سهام برخی از بنگاه‌های دولتی به گروهی از مردم سپرده شد. اما افراد، حق فروش سهام و دریافت سود را تا 10 سال (تا سال 1395) نداشتند و مدیریت سهام عدالت در اختیار دولت بود.

مشمولان سهام عدالت 

پس از شکل‌گیری تفسیر جدیدی از اصل 44 قانون اساسی در سال 1385، دولت تا 80درصد از سهام کارخانه‌ها و بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کرد. این سهام شامل شرکت‌های بزرگی مانند خودروسازی‌، فولادی، معدنی، بیمه‌ای، بانکی، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهی، مخابراتی، نفتی و گازی بود.

برای توزیع سهام عدالت، 6 دهک جمعیتی کشور از پایین‌ترین درآمد به بالا مشخص شدند و مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی ساختمانی، گروه سایر اقشار که شامل گروه‌های کم‌جمعیت مانند خبرنگاران، زنان سرپرست خانوار، طلاب، خادمان مساجد هستند و گروه کارمندان و بازنشستگان دولتی، دستگاه‌های عمومی و بازنشستگان کشوری و لشکری در گروه مشمولان سهام عدالت قرار گرفتند.

مدیریت سهام عدالت

با آزادسازی سهام عدالت، اختیار مدیریت سهام عدالت به مشمولان سپرده و دو روش مدیریتی مستقیم و غیرمستقیم برای سهام عدالت درنظر گرفته شد. حدود 49 میلیون نفر دارنده سهام عدالت هستند که از این تعداد، 19 میلیون نفر روش مدیریتی مستقیم و 30 میلیون نفر، روش مدیریتی غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند. مشمولان، تا پایان تیرماه سال 1399 فرصت داشتند، نحوه مدیریت سهام عدالت خود را انتخاب کنند و با گذشت این تاریخ، دیگر امکان تغییر روش مدیریت وجود نداشت. پس از گذشت زمان اعلامی، سهام هر شخصی که به سامانه سهام عدالت مراجعه نکرده بود، به صورت خودکار به شرکت‌های سهام عدالت استانی منتقل شد.

فروش سهام عدالت

براساس مصوبه 1399/2/30 شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را داشتند، می‌توانستند از 6 خردادماه همان سال به شعب بانک‌هایی که در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی‌سازی معرفی کرده‌‌ بودند، مراجعه و با تکمیل فرم‌های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش 30درصد از سهام عدالت خود اقدام کنند.

30درصد از سهام عدالت در خردادماه و 30درصد دیگر آن در مردادماه سال 1399 آزاد شد. با وجود اینکه قرار بر آزادسازی 40درصد باقی‌مانده تا پایان سال 1399 بود، اما این امر صورت نگرفت و فروش سهام عدالت از 25 آبان ماه همان سال برای مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند، متوقف شد. مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار، دلیل توقف فروش سهام عدالت را، فشار بر بازار سهام اعلام کردند.

از سوی دیگر، چهارم آذرماه سال 1400 و پس از گذشت یک سال از توقف فروش سهام عدالت، عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از برنامه‌ریزی برای نحوه فروش سهام عدالت در روش مستقیم و غیرمستقیم خبر داد. به گفته وی، بحث بازارگردانی سهام شرکت‌های سرمایه گذاری استانی و نحوه فروش سهام عدالت در روش مستقیم و غیرمستقیم در حال برنامه ریزی بوده و به طور کلی، قرار بر طراحی بسته سیاست‌گذاری سهام عدالت و مطرح شدن آن در شورای عالی بورس است.

این در حالی است که حدود چهار ماه از این اظهارات عشقی می‌گذرد و آزادسازی باقیمانده سهام عدالت و فروش این سهام، هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

لازم به ذکر است که نماد شرکت‎‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت نیز، در حال حاضر بسته هستند و بازگشایی این نمادها، منوط به حضور بازارگردانان و برگزاری مجامع شده است. همچنین بنابر جلسه 9 اسفندماه سال 1400 شورای عالی بورس و اوراق بهادار، بازگشایی نماد معاملاتی همه شرکت‌های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت پس از ارائه مدل پیشنهادی جهت بازبینی آئین نامه اجرایی آزاد سازی سهام عدالت به شورا، انجام خواهد شد.