کارگزاری‌ها هیچ دستورالعمل مکتوبی برای مدل فروش سهام عدالت دریافت نکرده‌ بودند/ زهر فروش ناشی از رفتار هیجانی تازه‌واردان بورس گرفته شد/ صعود شاخص در انتظار شفاف‌سازی نرخ خوراک پالایشی‌ها و تجدید ارزیابی شرکت‌های دولتی

روزبه شریعتی، مدیر معاملات کارگزاری و تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار بااقتصاد، در همین زمینه می‌گوید: «کارگزاری‌ها دستورالعمل مدون و مکتوبی برای مدل فروش سهام عدالت دریافت نکرده بودند و مقصر دانستن کارگزاری‌ها در دامن‌زدن به روند منفی بازار، تنها بهانه‌ای بود برای اصلاح هیجانی شاخص که بازار به آن نیاز داشت البته نه با این شدت!» شریعتی با اشاره به روند مثبت امروز بازار، معتقد است: «زهر فروش‌های هیجانی تازه‌واردان بورس، گرفته شده و صعود شاخص در انتظار شفاف‌سازی نرخ خوراک پالایشی‌ها و تجدید ارزیابی شرکت‌های دولتی است.» شرح کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

                                                                         ********************************************************

-با توجه به فاز اصلاحی بازار که از دو هفته پیش آغاز شد و امروز به مثبت گرایید، به نظر جناب عالی آیا بازار به روند صعودی برگشته است؟

هنوز زود است درباره برگشت بازار نظر بدهیم اما نکته مهم این است که بازار نیازمند اصلاح بود. در مجموع بازار اصلاح پرشتاب و پرهیجانی را پشت سر گذاشته که زهر فروش هیجانی تازه‌واردان به بورس، در آن گرفته شد و به نظر می‌رسد در مسیر متعادلی قرار گرفته است. ناگفته نماند، نباید انتظار رشد شارپی شاخص را مانند ماه‌های گذشته داشته باشیم که روزانه با مثبت 5 درصد رشد کند و سقف قبلی را بشکند. برای چنین روندی بازار نیاز به یک محرک بیرونی دارد تا سقف‌شکنی کند. بنابراین، انتظار داریم بازار در فاز متعادل مثبت و کمی منطقی‌تر رفتار کند.

-نحوه فروش سهام عدالت توسط کارگزاری‌ها در یک هفته گذشته، یکی از عوامل اصلاح هیجانی شاخص نامیده شده است. به‌عنوان مدیر معاملاتی یکی از کارگزاری‌های برتر، آیا این نظر درست است؟

به نظر من، بازار بیش‌تر از اینکه از فروش سهام عدالت آسیب ببیند، داستان تایید و تکذیب دارادوم، اعتماد سهامداران را سلب کرده بود. مدل فروش سهام عدالت توسط کارگزاری‌ها هم باید در قالب یک دستورالعمل مدون و مکتوب ارایه می‌شد. نحوه فروش سهام عدالت هم به این‌گونه بود که تمامی سهام عدالت در قالب یک کد EDA با دو صفر تجمیع و به کارگزاری‌ها داده شد و کارگزاری‌ها نیز با اضافه کردن کدهای‌شان، اقدام به فروش کردند. تنها موردی که به کارگزاری‌ها گفته شد این بود که سعی کنند روند فروش سهام عدالت، بازار را زیر تاثیر قرار ندهد و در فاز مثبت فروخته شود اما نیروی بازدارنده‌ای وجود نداشت. البته امروز که بازار مثبت شد، سازمان بورس، اقدام مناسبی انجام داد و با هماهنگی‌هایی که با بازارگردان‌ها انجام داد، آنها در نماد 2 و به صورت بلوکی سهام عدالت را از کارگزاری‌ها خریداری کردند و این اتفاق خوبی بود که روند بازار را زیر تاثیر قرار ندا‌د. در پارت دوم فروش سهام عدالت که بعد از عید غدیر اعلام شد و اعداد و ارقام معاملات قابل توجه بود، باید پیش از آن با کارگزاران هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دادند. به‌هر روی، تصمیم یک‌باره فروش بخش دوم سهام عدالت، آن‌هم بدون هماهنگی با کارگزاران، ممکن است تک سلیقگی‌هایی از سوی آنها اعمال شده باشد اما تاثیرگذاری آنچنانی روی بازار نداشته است.

فراموش نکنیم که بازار از محدوده 2 میلیون واحد با آن داستان دارادوم و ناهماهنگی وزارت نفت، سازمان خصوصی‌سازی و سایر ارکان دولت در تایید و تکذیب عرضه دارادوم، شروع به اصلاح کرد اما عده‌ای ریزش بازار را بر گردن کارگزاری‌ها در فروش سهام عدالت انداختند! این‌ مساله تنها بهانه‌ای بود برای ریزش بازار گرچه بازار آمادگی اصلاح را داشت اما نه با این سرعت!

-در صحبت‌های‌تان اشاره‌ای هم داشتید به رفتار هیجانی سهامداران تازه‌وارد که بر اصلاح شتابان شاخص تاثیر گذاشت. آیا انتظار تعدیل این رفتار را باید داشته باشیم؟

بخش بزرگی از اصلاح هیجانی اخیر بازار، متاثر از رفتار سهامداران تازه‌واردی بود که در 6 تا 7 ماه اخیر به جمع بازار سرمایه پیوسته‌اند و تجربه‌ای در معاملات ندارند. از زمستان 98 تا کنون بیش از 2 میلیون کد بورسی جدید صادر شده است که هیچ‌کدام از سهامداران تجربه اصلاح سراسری قابل توجه در بازار را نداشته‌اند و نخستین اصلاح یکپارچه بازار را دیدند. هرچند رفتار هیجانی آنها عادی و طبیعی بود اما این اتفاق باعث شد تا تازه‌واردان فکر نکنند که هر سهمی را با هر قیمتی بخرند سود می‌کنند و از این به بعد، رفتار هوشیارانه‌تری در پیش می‌گیرند. این رفتارها با کسب تجربه سرمایه‌گذاران جدید، تعدیل می‌شود.

-با این تفاسیر، روند کلی بازار را در هفته‌های آینده چگونه ارزیابی می‌کنید. توضیح بفرمایید.

انتظار داریم که بازار دوباره به روند رشد خود ادامه دهد و در این دو روز پایانی هفته، این مسیر روشن‌تر خواهد شد. روند بازار در فردا و پس‌فردا نشان می‌دهد که شاخص پرقدرت به سمت 2 میلیون واحد خواهد رفت یا نه! انتشار خبر تخفیف خوب دولت در نرخ خوراک پالایشی‌ها که هنوز شفاف‌سازی نشده است و ما اطلاعات کاملی از آن نداریم و منتظر افشاسازی هستیم، می‌تواند از 10 درصد سود تا بالاتر را برای نمادهای پالایشی به همراه داشته باشد. همچنین با توجه به عرضه دارادوم در شهریورماه و ایجاد جذابیت برای خرید آن، تاثیر خوبی روی روند صعودی بازار خواهد گذاشت و حتی ممکن است شاخص تا آن زمان سقف 2 میلیون و واحد را هم بشکند اما فعلا کمی مبهم است و نمی‌توان نظر قطعی داد. در حال حاضر، زهر فروش در بازار گرفته و بازار متعادل شده و در روند منطقی قرار گرفته است.

گفت‌وگو: مولود غلامی