مراحل‌، شرایط و نحوه ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری

طبیعتا حواسمان هست به اینکه هر کسی نمی‌تواند برای خودش یک صندوق
سرمایه گذاری راه بیاندازد که این مطلب به دردش بخورد، ولی حواسمان به این هم هست
که عده‌ای خیال می‌کنند نکند صندوق های سرمایه گذاری همینطوری الکی تاسیس می‌شوند
و هیچ قانون و مقررات و مجوزی ندارند. برای همین بد نیست به طور خلاصه با مراحل ،
شرایط و نحوه ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری آشنا شویم.

دستورالعمل تاسیس صندوق سرمایه گذاری

مسیر شروع به فعالیت یک صندوق سرمایه گذاری(Mutual Fund) تا وقتی که سرمایه‌گذاران بتوانند وارد آن شوند و سرمایه‌گذاری کنند را می‌توان به 7 مرحله یا هفت خوان تقسیم کرد. مراحل و شرایط ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری عبارتند از:

کسب مجوزهای لازم برای ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری

همانطور که یک بانک یا موسسه اعتباری برای اینکه فعالیتش را آغاز
کند، باید از بانک مرکزی مجوز بگیرد، برای ثبت صندوق سرمایه گذاری هم هر صندوق باید
مجوزهای لازم را از سازمان بورس و اوراق بهادار کسب کند. همچنین برخی از صندوق‌ها
که می‌خواهند با مشارکت بانک‌ها یا موسسات مالی و اعتباری یا اشخاص حقوقی مرتبط به
بانک تاسیس شوند، علاوه بر مجوز سازمان بورس، باید مجوز بانک مرکزی را هم داشته
باشند.

شرح این مجوز در بند 20 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار و بند هـ ماده 1 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید آمده است. همچنین صندوق باید طبق ماده 2 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، در مرجع ثبت شرکت‌ها هم به ثبت برسد.

ارائه طرح اساسنامه و سایر مدارک به مرجع ثبت شرکت‌ها

بعد از اینکه صندوق مجوزهای لازم را دریافت کرد، باید طرح اساسنامه خود به علاوه مدارک لازم شامل مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین مدارک شناسایی موسسین صندوق را به اداره ثبت شرکت‌ها ارائه کند تا بتواند مجوز پذیره نویسی را بگیرد.

سرمایه‌گذاری موسسان

هر صندوق سرمایه‌گذاری تعدادی واحد سرمایه‌گذاری ممتاز دارد
که توسط موسسین صندوق خریداری شده‌اند. در واقع این واحدها همان هزینه‌ای است که
موسسان برای تاسیس صندوق پرداخت می‌کنند تا مجوز سازمان بورس را بگیرند. این تعداد
واحد باید حتما به ارزش مبنای واحدهای سرمایه‌گذاری (100 هزار تومان)، خریداری شده
باشند و مبلغ آن به صورت نقد به حساب صندوق واریز شده باشد. تعداد واحدهای ممتاز
در اساسنامه صندوق ذکر شده و این واحدها غیرقابل ابطال و قابل انتقال به غیر
هستند.

دیگر واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق که عادی هستند، بعد از شروع دوره پذیره نویسی توسط سرمایه‌گذاران خریداری می‌شوند که قابل ابطال و غیر قابل انتقال به غیر هستند.

برگزاری مجمع عمومی موسس

بعد از اینکه موسسین واحدهای ممتاز را خریداری کردند، اولین
مجمع عمومی صندوق با حضور همه آن‌ها تشکیل می‌شود که در آن اساسنامه و امیدنامه
صندوق را تصویب و نخستین ارکان اداره صندوق را انتخاب می‌کنند. بنابراین قبل از
پذیره نویسی اولیه و بعد از برگزاری مجمع، باید موارد زیر به سازمان بورس و اوراق
بهادار ارائه شود:

• اساسنامه و امیدنامه مصوب مجمع صندوق
• قبولی سمت توسط مدیر، مدیر ثبت، متولی و حسابرس منتخب مجمع صندوق
• فهرست هویت و اقامتگاه موسسان و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز پذیره نویسی شده توسط آن‌ها
• تاییدیه بانک مبنی بر واریز ارزش مبنای واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز به حساب بانکی صندوق
• سایر موارد به تشخیص سازمان بورس و اوراق بهادار

پذیره نویسی اولیه صندوق سرمایه گذاری

دوره پذیره نویسی اولیه بعد از تایید موارد بالا توسط سازمان بورس آغاز می‌شود. پذیره نویسان باید تمام هزینه خرید واحدهای سرمایه‌گذاری به ارزش مبنا را نقدا به حساب بانکی صندوق واریز کنند.

پذیره نویسی در مدت مشخصی انجام می‌شود و چنانچه در این مدت، تعداد واحدهای
پذیره نویسی شده به حداقل تعداد واحدهایی که در امیدنامه صندوق ذکر شده نرسد، دوره
پذیره نویسی به مدت یک دوره دیگر تمدید می‌شود.

حداکثر دو روز کاری پس از پایان دوره پذیره نویسی اولیه،
مدیر ثبت باید نتایج پذیره نویسی را بررسی کند و به مدیر و متولی اطلاع دهد که دو
حالت زیر پیش می‌آید:

1. در صورتی که حداقل واحدهای سرمایه‌گذاری تعیین شده در امیدنامه پذیره نویسی شده باشند، مدیر نتیجه بررسی را به همراه تاییدیه بانک و مدیر ثبت، برای سازمان بورس ارسال می‌کند تا مجوز فعالیت صندوق را بگیرد.
2. در صورتی که حداقل واحدهای سرمایه‌گذاری تعیین شده در امیدنامه پذیره نویسی نشده باشد، مدیر باید بلافاصله نتایج را به سازمان بورس اطلاع دهد و ظرف مدت 5 روز کاری، وجوه واریزی به حساب صندوق را به پذیره نویسان برگرداند.

تکمیل فرایند پذیره‌نویسی صندوق سرمایه گذاری و کسب مجوز فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار

همانطور که در مورد (الف) بخش قبل ذکر شد، چنانچه حداقل واحدهای سرمایه‌گذاری تعیین شده در امیدنامه پذیره نویسی شوند، صندوق می‌تواند مدارک لازم را به سازمان بورس ارئه دهد و مجوز فعالیتش را بگیرد.

ثبت و آگهی تأسیس صندوق سرمایه گذاری

وقتی تمام مراحل قبل طی شد، صندوق به مرحله آخر و خوان هفتم می‌رسد! در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری در روزنامه رسمی آگهی می‌شود تا به اطلاع عموم مردم برسد. از تاریخ ثبت، صندوق یک شخصیت حقوقی محسوب می‌شود و باید اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند تا سرمایه‌شان را نزد صندوق ببرند.

نتیجه‌گیری

در این مطلب مراحل، شرایط و نحوه ثبت و تاسیس صندوق سرمایه گذاری را بررسی کردیم. یکی از متداول‌ترین سوالاتی که معمولا در رابطه با صندوق‌ها می‌شود این است که ” آیا صندوق‌های سرمایه گذاری مطمئن هستند؟ ” با توجه به موارد ذکر شده در بالا می‌توان گفت یکی از دلایل مطمئن بودن صندوق‌های سرمایه گذاری قوانین و شرایط سخت گیرانه‌ای است که برای ثبت و تاسیس صندوق های سرمایه گذاری وضع شده است و به این صورت نیست که هر شخصی بتواند به راحتی برای خودش صندوقی تاسیس کند.