عوامل موثر در ادامه ریزش بورس چیست؟ / از وعده‌های بورسی وزیر و رئیس‌جمهور آبی گرم نشد!

 به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دو هفته اخیر در ادامه ریزش شاخص کل، بازار سرمایه اوضاع بدتری را تجربه کرد و تقریبا هر روز بازار یا کاملا قرمز پوش بود و یا با رنج مثبت اندک درجا زد. دیروز هم شاخص کل ۳۸ هزار و ۳۰۵ واحد افت کرد و با شکستن مقاومت ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد در نقطه ۱ میلیون و ۳۷۴ هزار واحد نشست.

متاسفانه بسیاری از سهم‌ها از ۲۰ مرداد تا کنون بین ۴۰ تا ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده اند و البته این رقم بدون در نظر گرفتن تورم ۴۰ درصدی حاکم بر اقتصاد است. در واقع بخش زیادی از سرمایه مردم بویژه تازه واردان که از تابستان به بازار ورود کرده اند دود شده است.

دود شدن سرمایه مردمی که بسیاری از آن‌ها با اعتماد به دولت و وعده‌ها و تشویق‌های مسئولان در نیمه اول سال تشویق به سرمایه گذاری شده بودند و حداقل پس اندازی را برای سرمایه گذاری و یا تنها جلوگیری از کاهش قدرت خرید با توجه به تورم وارد بازار کرده بودند درحالی است که امروز هیچ کس پاسخگوی این وضعیت اسفناک نیست!

وزیر اقتصاد که هر هفته یکبار با خبرنگاران تلوزیون مصاحبه‌ی کوتاهی در حاشیه جلسات انجام می‌دهد تنها علت ریزش بازار را رفتار‌های هیجانی عنوان می‌کند و مستمر وعده‌ی گشایش و رونق بازار می‌دهد و به سهامداران توصیه می‌کند که بازار ارزان است و هر کس سهم خود را بفروشد فردا پشیمان خواهد شد! اما آنچه عملا اتفاق افتاده تنها ادامه ریزش شاخص و منفی بودن اکثر سهم‌ها و زیان دیدن مردم و افزایش نارضایتی است.

تالار شیشه‌ای همانگونه که از نامش پیداست نسبت به بسیاری از اخبار و رویداد‌ها و سیاست‌ها به شدت واکنش نشان می‌دهد. همین هفته گذشته شاخص کل طی ۳ روز متوالی ۱۱۰ هزار واحد افت کرد که علت آن خبر قیمت گذاری دستوری فولاد از سوی وزارت صمت بود.

حسین سلاح ورزی؛ نایب رئیس اتاق بازرگانی و عضو شورای عالی بورس علاوه بر انتقاد شدید نسبت به موضوع مداخلات قیمتی دولت در محصولات فولادی و رانتی که از این طریق عاید دلالان بازار فولاد می‌شود در توئیتر نوشت: افت اخیر بازار سرمایه بابت تصمیم غیراصولی در مورد قیمت گذاری دستوری فولاد حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است! دستاورد این زیان چه بود؟

به همین شکل یکی از علل اصلی ریزش بازار یا درجا زدن بسیاری از سهم‌ها یا به اصطلاح اصلاح زمانی بازار به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تاثیر جو حاکم بر انتخابات آمریکا و نتایج آن بر اقتصاد ایران بویژه در حوزه مربوط به تحریم و تجارت خارجی است.

به عبارت دیگر بخش زیادی از فعالان حقیقی و حقوقی بازار بورس در شک و تردید ناشی از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قرار دارند و به گفته‌ی کارشناسان ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان از وجوه و قدرت خرید سهامداران در کارگزاری‌ها متوقف شده است. بدین صورت سهامداران نه تمایلی به خرید سهم دارند و نه تمایلی به خروج از بازار، بنابراین مشخص است که بلاتکلیفی این وجوه به نااطمینانی و ترس از آینده‌ی نزدیک بازمی گردد و مشخصا اثرگذارترین مولفه در آینده نزدیک انتخابات ۱۳ آبان آمریکا است.

احمد اشتیاقی؛ مدیرعامل کارگزاری بانک آینده و کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا نزدیک شدن به انتخابات آمریکا عامل ریزش بورس است گفت: به نظر می‌رسد بازار سرمایه بهای زیادی به بحث انتخابات آمریکا داده است بنحوی که هر چه انتخابات به نفع آقای بایدن پیش بینی و رو به جلو حرکت کند سهامداران سعی می‌کنند بیشتر نقد باشند تا اینکه در بورس سرمایه گذاری کنند.

کارشناس بازار سرمایه در این باره خاطر نشان کرد: سهامداران معتقدند اتفاق انتخابات آمریکا روی شرایط اقتصاد کلان ایران تاثیر می‌گذارد لذا مایلند تا مطابق با این تغییرات استراتژی‌های خود را تعیین کنند. اما با این وجود بازار همچنان ارزنده است چرا که بازار در حال حاضر با دلار ۲۲ هزار تومان معامله می‌شود و p به e اکثر سهام‌ها زیر ۱۰ است.

هرچند ریزش سنگین ۷۰۰ هزار واحدی شاخص کل بورس در کمتر از ۲ ماه و نیم ترس زیادی در دل سهامداران ایجاد کرده و بازار روی خوش به خود ندیده است، اما واقعیت این است که اکنون بازار با افت شدیدی که کرده در بسیاری از سهم‌ها ارزنده است. سهم‌هایی که بدون هیچگونه تغییر بنیادین در صنایع مربوطه یا اتفاقی خاص در مدیریت و عملکرد و عملیات شرکت بیش از ۵۰ درصد افت قیمت را تجربه کرده اند. این کاهش قیمت حتی اگر تخلیه‌ی حباب هم باشد امروز با چنین ارقامی ارزنده است. ۲۰ مرداد سال جاری ارزش بازار سرمایه بیش از ۳۵۶ میلیارد دلار بود، اما بعد از ریزش اخیر، ارزش امروز بورس به ۱۷۴ میلیارد دلار رسید و کمتر از نصف رسیده است که نشان می‌دهد بازار به نسبت بسیاری از بازار‌ها مثل طلا و دلار که در همین زمان رشد ۱۰۰ درصدی را تجربه کردند ارزان‌تر است.

 

علی سعیدی؛ کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به شرایط نامتعادل بازار سرمایه و ارز که این روز‌ها تابع جو روانی شده و خیلی تحلیل دقیق و منطقی از آن برنمی آید و از یک سو گفته شده با بالارفتن قیمت دلار؛ وضعیت بورس بهتر شده و شاخص رشد کرده، اما این اتفاق نیفتاده و بورس سقوط کرد و آن هم به خاطر این بود که سهامداران سرمایه خود را به سمت بازار ارز بردند و صف‌های فروش زیادی تشکیل شد، اما از سویی دیگر هم گفته می‌شود که اگر دلار با کاهش قیمت رو به رو شود؛ تقاضای مضاعف بازار ارز به سمت بورس آمده و وضعیت بهتر می‌شود و این‌ها در حالی است که در واقعیت شرایط این روز‌های بازار سرمایه بیشتر تابع جو روانی حاکم بر سهامداران بوده و بسیار از شرایط عادی فاصله دارد.

سعیدی افزود: با توجه به شرایط نامتعادل موجود در بازار تحلیل دقیق و منطقی از هفته آینده بازار وجود ندارد؛ و آنچه تعیین کننده است جو روانی حاکم بر سهامداران و بازار ارز خواهد بود. به نظر می‌رسد بازار بیشتر از آنچه از قوانین منطقی اقتصادی تاثیر بپذیرد از جو سازی‌ها و اتفاقات لحظه‌ای تاثیر گرفته و سهامداران عام بازار را دچار سردرگمی کرده و شرایط را از تعادل خارج کرده است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نتیجه انتخابات آمریکا در ایران بیشتر روانی است و از انجایی که اکثر سهم‌ها اصلاح قیمت داشتند، تاثیر آن روی بازار سرمایه دست کم در میان مدت چشم گیر نخواهد بود. از طرفی با توجه به تجریه تحریم‌ها و سیاست‌های جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در قبال ایران به نظر می‌رسد انتخاب نامزد هیچکدام از این دو حزب سیاسی حاکم بر آمریکا تفاوتی برای اقتصاد و تجارت خارجی ایران نخواهد داشت بلکه رویکرد و سیاست‌ها و اقدامات دولتمردان و سیاست گذاران داخلی تعیین کننده آینده اقتصاد و بازار سرمایه خواهد بود.

یک ماه پیش هر چند دیر، اما بر اساس بخشنامه‌ی سازمان بورس تمام ناشران شرکت‌های بورسی موظف شدند تا برای سهام خود بازارگردان تعیین و معرفی نمایند. با گذشت این مدت و هشدار‌ها و تهدید‌های سازمان بورس، اما همچنان بسیاری از شرکت‌های بورسی بازارگردان تعیین نکرده اند. از طرفی برخی شرکت‌های دارای سبد گردان هم به وظیفه‌ی بازارگردانی و جمع کردن صف فروش عمل نمی‌کنند. به این ترتیب صف فروش در بسیاری از سهم‌ها شکل می‌گیرد و علاوه بر قرمز پوش کردن بازار به ترس و نگرانی سایر سهامداران به ویژه با قفل شدن سهم و عدم نقدشوندگی افزوده می‌شود.

همچنین نقش بسیاری از حقوقی ها، صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردانی که در سقف قیمتی یک تا دو ماه پیش یعنی از زمان شروع شاخص بورس شروع به عرضه آبشاری و عمده سهم‌ها کردند و اکنون ظاهرا علاقه‌ای به خریدن سهم‌ها حتی در قیمت‌های بسیار پایین ندارند مشخص نیست بنابراین بهتر است سازمان بورس و شرکت‌های بورس و فرابورس تهران در این زمینه شفاف سازی نمایند.

در مجموع شخص رئیس جمهور که تاکید می‌کرد همه چیز را به بورس بسپارید یا پز آن را می‌داد که همه بورس‌های دنیا ریزش داشته، اما بورس ایران رشد کرده است و یا وزیر اقتصاد که بار‌ها و بار‌ها مردم را به این بازار دعوت کرد امروز موظفند پاسخگوی این وضعیت نابسامان بازار سرمایه باشند. بازاری که می‌تواند بجای تهدید فرصت باشد و به تامین و تقویت تولید و در نتیجه رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال کمک کند، اما در صورتی که دستخوش سواستفاده‌های جناحی و سیاسی و یا بازیچه‌ای برای جبران کسری بودجه و نوسان گیری شرکت‌های دولتی یا عده‌ای رانت خوار سودجو نشود.

به هر حال با توجه به وضعیت بازار و اظهارات کارشناسان اگر سایر عوامل ذکر شده را ثابت در نظر بگیریم و متغیر موثر را انتخابات آمریکا در بدانیم وضعیت بازار تا ۱۳ آبان سینوسی خواهد بود و شاخص در محدوده کنونی باقی خواهد ماند.

 

منبع: رادار اقتصاد