آزاد سازی سهام عدالت اجرایی شد؟

اقتصادآنلاین_هانا پاکمند؛ در شرایطی که بازار سرمایه قله‌های صعود را یکی پس از دیگری پشت سر می‌گذاشت، فرآیند آزادسازی سهام عدالت در تاریخ 9 ادیبهشت 1399 اجرایی شد و سهامداران با انتخاب یکی از دو روش مستقیم و غیرمستقیم مدیریت سهام خود را به‌دست گرفتند. بر این اساس از میان 49میلیون نفر مشمول سهام عدالت حدود 19میلیون نفر روش مستقیم و 30میلیون نفر روش غیرمستقیم را انتخاب کردند.

با توجه به اینکه سهام عدالت در آستانه دومین سالگرد آزادسازی خود به سر می‌برد به نظر می‌رسد ابهامات بازار بیش از پیش شده و شرایط به گونه‌ای است که دست مشمولان همچنان از این سهام کوتاه است.

سهامداران مستقیم از همان ابتدا اجازه فروش سهام خود را داشتند و طی دو مرحله امکان فروش 60درصد از کل سهام عدالت برای آنها فراهم شد. قرار بود 40درصد باقی مانده در بهمن ماه همان سال آزاد شود اما این اتفاق به دلیل سقوط بازار هرگز تحقق نیافت. سهامداران غیر مستقیم نیز سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت شدند و قرار بر این شد که با برگزاری مجامع، هیات رئیسه این شرکت‌ها انتخاب شوند اما این پروژه هم به اجرا نرسید.

فروش سهام عدالت به روش مستقیم بر سرخپوشی بازار دامن زد و نهایتا در آّبان ماه 1399 فروش آن متوقف شد. فروش سهام عدالت به روش غیرمستقیم نیز از زمان پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هر استان شروع شد و نهایتا در بهمن ماه 99 متوقف شد. با وجود اینکه دولت‌ها وعده‌های فراوانی برای حل این مشکل ارائه داده‌اند این ممنوعیت همچنان ادامه دارد. برای مثال در دولت قبلی یکی از این سناریوها فروش تدریجی سهام عدالت بود که البته با پایان یافتن عمر دولت قبل و تغییر ریاست سازمان بورس این پرونده هم به نتیجه نرسید.

بر اساس آخرین تصمیمات شورای عالی بورس و مصوبات ارائه شده، پرتفوی سرمایه‌گذاری سهام عدالت در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به عنوان دارایی‌های بلندمدت طبق بندی می‌شود که این موضوع در صورت‌های مالی و بر اساس بهای تمام شده منعکس و بنابراین از ثبت کاهش ارزش جلوگیری خواهد شد. این در حالی‌ است که تا پیش از این شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی باید پرتفوی خود را در سهام عدالت به عنوان دارایی‌های جاری طبقه بندی و بر اساس ارزش روز بازار منعکس می‌کردند و با توجه به افت و خیزهای بازار سرمایه طی یک سال و نیم گذشته این شرکت‌ها باید در پایان سال مالی که منتهی به شهریور ماه هر سال است، زیان شناسایی می‌کردند.

یکی دیگر از مصوبات شورا این بود که شرکت های سرمایه پذیر، چنانچه افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی داشته باشند، جهت پرداخت سود نقدی باید وجوه مورد نیاز برای تکمیل افزایش سرمایه را برداشت و سپس سود را توسط شرکت سپرده گذاری به مشمولان سهام عدالت پرداخت کنند. به دنبال آن، درصد مالکیت سهامداران عدالت در شرکت‌های سرمایه پذیر حفظ حفظ خواهد شد.

طی مصوبه‌ای دیگر عنوان شد کارگروهی متشکل از کانون سرمایه‌گذاری‌های استانی، شورای عالی بورس و وزارت اقتصاد و امور دارایی جهت حضور در مجامع شرکت‌های سرمایه پذیر، نماینده شرکت‌های سرمایه گذاری استانی را مشخص کنند. در حالی‌که از سال 88 تا سال 92 کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نماینده را انتخاب می‌کردند و پس از آن خود دولت ابتکار عمل را به دست گرفته و نماینده را مشخص می‌کند.