پیدا و پنهان ارز دارو در ایران
مشرق/ دبیر سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، نسبت به روند تخصیص ارز برای داروهای وارداتی و عدم حمایت از تولید کنندگان داخلی، انتقاد کرد.
صابر نامی، در برنامه تلویزیونی «کشیک» با حضور مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو، به وضعیت بازار دارویی کشور اشاره کرد و افزود: ما ۷۰ درصد مواد موثره برای تولید دارو در کشور را با ۱۴۰ تا ۱۶۰ میلیون دلار ارز تأمین می‌کنیم.
وی با طرح این سوال که اگر ۳ درصد داروی مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شد و ۹۷ درصد واردات داشتیم حجم مصرف ارزی چقدر می‌شد، گفت: ما در یک دوره ۱۰ ساله در اوایل انقلاب بودیم و پس از آن سرانه مصرف در کشور به حدود ۵ برابر نرم جهانی دارو در کشورهای مشابه رسیده است و این به علت رفتن از نظام ژنریک به سمت داروهای تولید شده چند ملیتی است.
نامی ادامه داد: شرکت‌های کوچک و متوسط داروسازی کشور در حال له شدن توسط چند شرکت بزرگ واردات و تولید در کشور شده اند. سندیکاها باید وارد شوند و نگاه کنند شرکت‌های کوچک و متوسط چه مشکلاتی دارند.
وی افزود: یکی از مشکلات اساسی کشور امروز تولید تحت لیسانس است. ما به هیچ وجه با تولید تحت لیسانس بر طبق قوانین جهانی مشکلی نداریم، ولی در ایران داروها به صورت کامل وارد می‌شود بعضی وقت‌ها فقط داخل جعبه قرار می‌دهند. و این یک پوشش برای مصرف ارز و دور زدن قانون در کشور است و یک دارو هم تا به امروز صادر نشده است.
نامی ادامه داد: ما بررسی کردیم ۶ داروی تحت لیسانس برای کشور بیش از کل نیاز ارز مواد اولیه دارویی کشور ارزبری اضافه بر کشور تحمیل کرده است.
وی افزود: داروی برند کلوپی دوگرل در ایران به اسم تحت لیسانس وارد می‌شود و قیمت این دارو همزمان با ارز نیمایی ۴ برابر کشور همسایه به فروش می‌رسد.
نامی گفت: داروهای تولیدی در کشور کاملاً منطبق با فارماکوپه های جهانی است و مطالعات دقیقی در نظارت داروها صورت می‌گیرد به جز داروهای بایوسیمیلار که گایدلاین بررسی آنها متفاوت است.
وی در ادامه با عنوان این مطلب که توصیه پزشکان بنیه علمی ندارد، افزود: من به مردم می گویم که داروهای ژنریک و برند از طریق تست‌های تخصصی و پیشرفته منطبق بر فارماکوپه صورت می‌پذیرد و این داروها از طریق دستگاه‌های HPLC و GC بررسی می‌گردد و اگر پزشکی مدعی است که داروی ایرانی بی کیفیت و گچ است ما دعوت می‌کنیم ادعای خود را ثابت کند و ما در سندیکا آماده دریافت مطالب علمی این دوستان هستم.
نامی ادامه داد: در تمام دنیا نرم تخصیص بودجه به بیماران خاص حدود ۴ درصد است این عدد در ایران ۳۴ درصد است.
وی با طرح این سوال که آیا صرف این هزینه شرایط بیماران خاص ما را بهبود بخشیده است، گفت: هدف در بخش بیماران خاص و صعب العلاج خالی کردن جیب مردم است و قیمت این داروها بعضاً در مقایسه با کشورهای همسایه حدود ۶ برابر است.
نامی ادامه داد: طبق بند پنجم سیاست‌های ابلاغی نظام سلامت که مورد تأیید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، تجویز داروی برند کاملاً ممنوع بوده و باید داروی ژنریک تجویز شود.
وی افزود: مطالعاتی که در حوزه ام اس داشتیم حدود ۰.۱ درصد به این بیماری مبتلا هستند و ما حدود ۴ برابر بودجه‌ای که آمریکا برای درمان این بیماری دارد در ایران هزینه می‌شود، در حالی که ما ۱۰ درصد جمعیت این بیماران را در کشور داریم.
نامی ادامه داد: این هزینه آیا غیر از این است که صرف پروازهای فرست کلاس و هتل‌های لوکس پزشکان شود. در FDA از ۵۷۰ پرونده داروهای مونوکلونال آنتی بادی فقط ۷۹ دارو تأیید شده که در ۱۷ سال حدود ۱۲ داروی مب وارد فهرست آمریکا شده است ولی در ایران ظرف ۲ سال ۲۲ دارو وارد فهرست کشورمان شده است. آیا نباید به مطالعات بالینی این داروها در کشور شک کرد.
وی افزود: ۶۹ درصد داروهای مونوکلونال آنتی بادی در FDA وارد «بلک باکس» شدند و دنیا هنوز از این داروها مطمئن نیست.
نامی ادامه داد: هر کسی که طبق قوانین کشور بتواند با ۲۰ درصد کاهش قیمت، دارو را تولید کند باید مسیر را باز کنیم. ارز در حوزه دارو از آب هم حیاتی تر است، زیرا دارو مستقیماً با جان مردم سر و کار دارد.
در همین حال، حیدر محمدی مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو، گفت: جمع بندی رشد سهم تولید داخلی داروها، بخشی تلاش مدیران است و بخشی مشکلات تأمین ارز است.
وی افزود: امروز از لحاظ ریالی ۷۸ درصد داروها تولید داخل است و واردات به ۲۲ درصد رسیده است.
محمدی ادامه داد: برخی داروها چون حجم مصرف آنها در کشور اندک است توجیه اقتصادی تولید ندارند ولی امکان و تکنولوژی تولید وجود دارد که با تقویت صادرات می‌شود توجیه اقتصادی ایجاد کرد.
وی افزود: ما ۱.۵ میلیارد دلار برای واردات دارو و مواد اولیه در نظر گرفته ایم که تا امروز حدود ۸۰۰ میلیون دلار تأمین شده است.
محمدی گفت: به علت مشکلات تأمین ارز ما نگران تأمین مواد اولیه و مواد حد واسط برای تولید داروها هستیم.
مدیرکل دارویی سازمان غذا و دارو، عنوان کرد: میزان منابع ارزی در کشور بسیار محدود است، بنابراین اولویت در تخصیص ارز باید لحاظ شود.
محمدی گفت: در حال حاضر اوضاع خوبی در تأمین ارز و انتقال پول نداریم و این تأمین دارو را مشکل کرده است.
وی افزود: داروهای ژنریک با امکان تأمین بسیار گسترده و هزینه‌های بسیار پایین‌تر در کشور صورت می‌پذیرد ولی متأسفانه شرکت‌های برند و خارجی داروها را توسط پزشکان جا انداخته اند.
محمدی گفت: در حال حاضر داروی کلوپی دوگرل ژنریک در کشور به وفور یافت می‌شود ولی متأسفانه پزشکان داروی برند را توصیه می‌کنند.
وی افزود: ما به پزشکان نمی‌توانیم بگوییم داروی برند تجویز نشود. در بین داروی برند و داروی ژنریک تفاوت هرچند اندک وجود دارد و نظر معاونت درمان این است که داروی برند حتماً وارد شود.
محمدی گفت: ما از پزشکان خواهش می‌کنیم که داروی برند در این شرایط تجویز نگردد.