مصائب پایان‌ناپذیر قطع برق در ایران
تسنیم/ امسال تابستان هم دوباره شاهد افزایش میزان خاموشی‌ها در سراسر کشور هستیم؛ اتفاقی که نه‌تنها مردم عادی را کلافه کرده بلکه ظاهراً مشکلی قابل‌توجه در بخش صنعت نیز شده است.
انرژی برق به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های اصلی توسعه در کشورها دیده می‌شود و انتشار آمارهای مثبت در این زمینه می‌تواند خبر از روندی مناسب در توسعه جامعه صنعتی و شهری آن منطقه ارائه کند.
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست چون براساس برنامه‌های تدوین‌شده باید تا پایان سال جاری ایران به حجم تولید 101 هزار مگاوات برق برسد، رقمی که می‌تواند براساس رشد سالانه 5درصدی تقاضا نیاز کشورمان را در بخش‌های مختلف تأمین کند اما آمارها نشان‌دهنده این است که حداقل در دولت تدبیر و امید این اتفاق دنبال نشده است و هم‌اکنون کمبودهایی در زمینه تأمین انرژی برق مورد نیاز ایران وجود دارد.
بررسی دقیق آمارهای رسمی منتشرشده وزارت نیرو نشان می‌دهد که ظرفیت اسمی تولید برق در ایران کمی بیشتر از 85 هزار مگاوات است و با این حجم از تولید تا سال 1398 رتبه چهاردهم را در کشورهای جهان در اختیار داشتیم و این حجم از ظرفیت اسمی تولید در پیک خود، حداکثر 60 هزار مگاوات می‌شود آن هم به‌دلایل مختلف مثل کمبود سوخت، کمبود آب و پرتی نیروی تولیدشده در خطوط انتقال و..
مشکلات موجود در مدیریت شرایط باعث شده است آمارها افزایش میزان تولید برق سالانه در ایران را 2 هزار مگاوات تعیین کنند اما واقعیت امر اینجاست که اگر می‌خواهیم کمبودی در زمینه برق نداشته باشیم باید حداقل ماهانه نرخ رشد 3 هزار مگاوات را تجربه کنیم؛ اتفاقی که نیازمند ایجاد ظرفیت اسمی 4 هزار مگاواتی نیروگاه‌ها و البته سرمایه‌گذاری حدود 3 میلیارد دلاری است.
حالا بیاییم نگاهی به میزان تقاضای مصرف برق سال 1398 در بخش‌های مختلف و درصدشان از کل داشته باشیم، در این نمودار کاملاً مشخص می‌شود که چقدر تقاضا داریم و سهم هرکدام در این زمینه چقدر است؛
اما بد نیست کمی هم به میزان تولید برق در انواع نیروگاه‌ها توجه داشته باشیم چون بررسی دقیق آنها می‌تواند واقعیت قطعی برق در ایران را نمایان کند. دوباره برمی‌گردیم به آمارهای رسمی خود وزارت نیرو که براساس آنها تا پایان سال گذشته حجم تولید نیروگاه‌های بخاری 15800 مگاوات، گازی 25400 مگاوات، سیکل ترکیبی 25790 مگاوات، برق آبی 12000 مگاوات و نهایتاً تجدیدپذیر 825 مگاوات تعیین شده است، اینجاست که با یک حساب سرانگشتی می‌بینیم احتمالاً مشکل جای دیگری است که برق امسال هم با رسیدن تابستان قطع می‌شود چون سهم نیروگاه‌های برق‌آبی در کل تولید زیاد نیست. البته کار به اینجا ختم نمی‌شود چون سه نکته اتلاف، راندمان پایین نیروگاه‌ها و البته برق‌دزدی وجود دارد و مدیریت صحیح در تک تک این موارد قطعاً می‌تواند بخش زیادی از کمبودها را تأمین کند، به‌عنوان مثال میزان اتلاف برق در شبکه توزیع تا پایان سال 98 به حدود 9.76 درصد رسیده و در عین حال چیزی حدود 1.5 میلیون انشعاب غیرمجاز هم در سراسر کشور جمع‌آوری شده است.
اما پایان کار اینجاست که بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد سوءمدیریت دولت بر صنعت برق ایران مشکلات عمده‌ای ایجاد کرده است و دولت مطابق برنامه‌های توسعه‌ای نتوانسته است برق تولید کند و شاهد مثال اصلی را هم می‌توان در سهم بخش خصوصی در نیروگاه‌های حرارتی دید، زیرا 67 درصد این نیروگاه‌ها در اختیار بخش خصوصی است و باقی مدیریت دولتی بر آن حاکم است؛ البته منظور مدیریت مستقیم دولت نیست زیرا اکنون بسیاری از تولیدکنندگان خصوصی برق نتوانسته‌اند مطالبات خود را از دولت دریافت کنند و این نکته عاملی بوده است تا امکان ادامه تولید انرژی برق برای آنها مقدور نباشد.
هرچند تغییر سبک زندگی مردم توانسته است افزایش تقاضا را به‌همراه داشته باشد اما واقعیت امر اینجاست که سوءمدیریت مسئولان دولتی در بخش تولید برق و البته بازسازی و نوسازی زیرساخت‌های مرتبط از عواملی بوده است که امروز باعث می‌شود چرخ صنعت از حرکت ایستاده باشد و مردم هم در گرمای تابستان برق نداشته باشند.