روش مستقیم و غیرمستقیم آزادسازی سهام عدالت و تفاوت آن‌ها – کدام یک بهتر است؟
روش مستقیم و غیرمستقیم آزادسازی سهام عدالت یکی از پر تکرارترین و مهم‌ترین سوالی است که برای بسیاری از افراد به وجود می‌آید. تصمیم گرفتیم یک بار دیگر روش مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت را بررسی و تفاوت این دو روش را برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید.
آزاد سازی سهام عدالت به چه معناست؟
همانطور که می‌دانید در زمان دولت نهم طرح سهام عدالت به منظور کمک به قشر کم درآمد جامعه اجرا شد. در طرح سهام عدالت یک سبد از سهام ۶۰ شرکت دولتی بود که در سال ۱۳۹۶ اولین سود آن به حساب افراد دارای این سهام واریز شد. سهامداران تا سال ۹۸ نمی‌توانستند برای خرید، فروش و آزادسازی سهام عدالت خود اقدام کنند.
بر اساس قوانین تصویب شده در زمان اجرای طرح سود سهام عدالت تا 10 سال تحت عنوان هزینه مربوط به صدور این سهام مستهلک شد و در نهایت از سال 96 سود دهی سالیانه سهام عدالت به مردم آغاز شد. دولت ظرف 2 سال گذشته لایحه آزاد سازی سهام عدالت را به مجلس فرستاده بود که در نهایت از ۸ اردیبهشت ۹۹ و با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در این زمینه، فرآیند آزادسازی سهام عدالت آغاز شد. آزادسازی سهام عدالت به این معناست که بعد از این تاریخ مشمولان سهام عدالت که در زمان شروع ثبت‌نام این طرح، این سهام به آن‌ها اختصاص پیدا کرده است این امکان را خواهند داشت که در مورد نگهداری یا فروش سهام خود تصمیم بگیرند. یعنی قادر خواهند بود، دارایی‌های خود در سهام عدالت را مستقیم و غیرمستقیم را مدیریت کنند. با توجه به افزایش چشمگیر ارزش سهام موجود در این طرح تا نزدیک به ۱۶ برابر، این آزادی انتخاب برای اکثریت مشولان قابل توجه خواهد بود
بر اساس تصمیمات گرفته شده توسط سازمان خصوصی‌سازی، مشمولان برای انجام فرآیند آزادسازی سهام عدالت دو انتخاب دارند: آزادسازی سهام عدالت مستقیم یا غیرمستقیم! حال این سوال پیش می‌آید که روش مستقیم و غیرمستقیم آزادسازی سهام عدالت چیست؟ کدام روش بهتر است؟ این دو روش چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ که در ادامه به بررسی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.
روش مستقیم مدیریت و آزادسازی سهام عدالت
برای انتخاب روش مدیریت مستقیم سهام عدالت هر مشمول می‌توانست با مراجعه با سایت سامانه آزادسازی سهام عدالت که توسط سازمان خصوصی‌سازی فعال شده بود اقدام به انتخاب این روش کند.
در این روش با توجه به دارایی هر فرد از سهام عدالت که در سامانه سهام عدالت مشخص شده است؛ تعدادی از سهام 36 شرکت فعال در بورس به متقاضی داده می‌شود. توجه داشته باشید این موضوع که چه تعداد سهم از هر شرکت به متقاضی‌ها داده خواهد شد بر اساس دارایی این افراد متفاوت است و نمی‌توان عدد دقیقی برای آن مشخص کرد.
پس از انتخاب آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم، کاربر به دو روش می‌تواند سهام عدالت خود را بفروشد.
مراحل آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم
در آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم افراد باید مراحل زیر را طی کنند. نکته قابل توجه این است که با انتخاب روش غیرمستقیم دیگر نمی‌توان روش مستقیم را انتخاب کنید. پس قبل از هرگونه اقدام درباره سهام عدالت مستقیم و غیرمستقیم فکر کنید و مزایا و معایب آن‌ها را با توجه به اطلاعات خود از بازارهای بورس و سرمایه بسنجید. پس عجله نکنید!
- ابتدا باید وارد سامانه سهام عدالت به آدرس samanese.ir شده و وارد پنل کاربری خود شوید. سپس از بین گزینه‌های موجود آزادسازی سهام عدالت را انتخاب کنید.
- پس از گذراندن و ادامه دادن صفحات دیگر توضیحاتی درباره آزادسازی سهام را مشاهده خواهید کرد. آن را به طور کامل مطالعه کنید و پس از زدن تیک گزینه‌ی مواغفقت با مطالب فوق، روی دکمه ثبت روش مستقیم کلیک کنید.
- در مرحله بعد باید شماره تلفن صحیح خود را وارد کنید تا پیامک تایید برای شما ارسال شود.
- در مرحله آخر نیز باید کد تایید ۶ رقمی ارسال شده به تلفن همراه خود را وارد کنید و گزینه‌ی ثبت نهایی را بزنید. به این ترتیب افراد می‌توانند روش مستقیم را برای آزادسازی سهام عدالت خود انتخاب کنند.
پس از آزادسازی سهام در صورتی که قصد خرید و فروش سهام عدالت خود را داشته باشید باید برای فعالیت خود در بورس، در سجام ثبت نام کرده و کد بورسی دریافت کنید.
روش های فروش سهام عدالت در روش مستقیم کدامند؟
در صورت انتخاب روش مدیریت مستقیم برای سهام عدالت، سهام یاد شده به کد بورسی در نظر گرفته شده برای هر متقاضی منتقل می‌شود. در نتیجه از این لحظه به بعد مدیریت خرید، فروش و نگهداری این سهام بر عهده شخص متقاضی است. حال با توجه به دستورالعمل‌های منتشر شده در این زمینه افرادی که این روش مدیریت را انتخاب کرده‌اند می توانستند نسبت به فروش 60% از دارایی‌های خود اقدام کنند. باقیمانده این دارایی هم به مرور و براساس تصمیم شورای عالی بورس قابل معامله خواهد شد. مکانیزم در نظر گرفته شده برای فروش سهام عدالت به این صورت است که افراد متقاضی می‌توانند به یکی از دو روش مراجعه به بانک؛ یا استفاده از سامانه های فروش آنلاین کارگزاران بورس، اقدام به فروش سهام عدالت خود کنند.
یکی از نکات دیگری که مشمولان سهام عدالت قبل از انتخاب روش مدیریت سهام خود باید در نظر داشته باشند این موضوع است که سود سهام آن‌ها تا پایان سال مالی 97 به همه افراد پرداخت شده است و در مواردی که این پرداخت به هر دلیلی تا این لحظه انجام نشده، این سود در اولین فرصت تمام و کمال پرداخت می‌شود. نکته دیگر آنست که در روش مستقیم بعد از انتقال سهام به افراد مسئولیت جمع آوری سود سهام نیز بر عهده شخص متقاضی خواهد بود.
همانطور که مشاهده کردید تا حد امکان تلاش شده است تا نیاز متقاضیان به آشنایی با بورس و تحلیل تکنیکال بازار در صورت انتخاب روش مدیریت مستقیم کاهش پیدا کند اما با این وجود همچنان این روش برای افرادی که با این بازار آشنا هستند و زمان کافی برای بررسی و تحلیل آن را در اختیار دارند مناسب تر است.
همچنین در نظر داشته باشید که انتخاب روش مدیریت مستقیم الزامی به فروش سهام ایجاد نمی‌کند و افراد می‌توانند با نگهداری سهام خود از مزایایی نظیر سود سالیانه شرکت‌ها و افزایش قیمت سهام در طول زمان بهره‌مند شوند.
ویژگی‌های روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت
همانطور که گفتیم با انتخاب روش مستقیم مسئولیت اداره و ضرر و زیان‌های سهام با خودتان است. پس خوب است به برخی از موارد زیر توجه ویژه داشته باشید.
- در روش مستقیم سهام عدالت محدودیت‌هایی درباره فروش و انتقال آن وجود دارد.در نتیجه باید بر اساس زمان و مقداری که از طرف شورای عالی بور س تعیین می‌شود عمل کنید.
- اگر می‌خواهید این روش را انتخاب کنید باید اطلاعات خوبی درباره بازار بورس داشته باشید. این مهم‌ترین تفاوت روش مستقیم و غیر مستقیم در آزادسازی سهام عدالت به شمار می‌رود. زیرا سرمایه گذاری، سوو وزیان آن با خودتان خواهد بود!
- پس از آن که دو ماه از زمان انتخاب روش مستقیم گذشت می‌توانید برای اطلاع از تعداد سهام اختصاص یافته به شرکت‌های سرمایه پذیر به سامانه سجام مراجعه کنید.
- افرادی که روش مستقیم سهام عدالت را انتخاب می‌کنند بر اساس قانون تجارت سهامدار هستند و از تمام مزایای آن بهره مند خواهند شد.در این روش اداره سهام ۳۵ شرکت بورسی را در اختیار خواهید داشت.
روش سهام عدالت غیر مستقیم
روش غیر مستقیم سهام عدالت چیست؟ دومین روش در نظر گرفته شده برای مشمولان سهام عدالت؛ آزاد سازی سهام به روش غیر مستقیم است. در این روش بر خلاف روش مستقیم خود سهام به فرد داده نمی‌شود. بلکه سهام وی به شرکت سرمایه‌گذاری استانی منتقل و به هر مشمول به اندازه دارایی وی از سهام این شرکت ها داده خواهد شد.
روش مدیریت غیر مستقیم سهام عدالت به صورت پیش فرض برای همه مشمولان در نظر گرفته شده است و در نتیجه هیچ نیازی به انجام کارخاصی برای انتخاب این روش وجود ندارد.
در زمینه فروش سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تا این لحظه محدودیتی در نظر گرفته نشده است و در نتیجه افرادی که این روش را انتخاب کرده باشند می‌توانند هر درصدی از سهام خود را بفروش برسانند. با این وجود این فرآیند تا زمانی که سرمایه این شرکت ها ثبت و به روزرسانی شود قابل انجام نخواهد بود. فرآیند ثبت سرمایه و ورود شرکت های سرمایه‌گذاری به بورس بلافاصله بعد از پایان مهلت انتخاب روش مدیریت؛ شروع خواهد شد که با توجه به تمدید این بازه تا 29 خردادماه، شروع این فرآیند از اوایل تیرماه خواهد بود.
کسانی که این روش آزادسازی را انتخاب کنند برای دریافت سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، نیازی به دریافت کد بورسی، ثبت نام سجام و انجام هر کار دیگری ندارند و روند واریز سود سهام آن‌ها مانند گذشته انجام می شود. با این وجود در صورت تمایل به فروش سهام، این افراد باید برای دریافت کد بورسی اقدام نمایند.
در زمینه ارزش دارایی‌ها این نکته را باید در نظر داشته باشید که ارزش سهام در نظر گرفته شده از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی معادل با ارزش سهام عدالت آزاد سازی شده به روش مستقیم برای سایر مشمولان خواهد بود و از این نظر همه مشمولان برابر هستند.
استفاده از این شرکت های سرمایه‌گذاری برای افرادی که دانش یا وقت کافی برای استفاده از بازار بورس را ندارند می‌تواند بسیار مفید باشد چرا که در این صندوق‌ها مدیریت سهام و ریسک معاملات، توسط مدیران سرمایه گذاری انجام می‌شود و در نتیجه ریسک کلی سرمایه گذاری توسط این فرآیند کاهش پیدا می‌کند.
ویژگی‌های سهام عدالت غیر مستقیم
حال که متوجه شدیم سهام عدالت غیر مستقیم چیست برخی از مزایا و ویژگی‌های این روش را برای شما شرح می‌دهیم:
- با توجه به اینکه با انتخاب روش غیر مستقیم مدیریت سهام شما در اختیار شرکت‌های سرمایه گذاری استانی قرار می‌گیرد، درگیر تحیلیل و مدیریت سهام خود نخواهید شد.
- در روش غیر مستقیم در صورت تمایل می‌توانید بخشی از سهام غیر بورسی خود را تحت نظر شرکت‌های ذکر شده به فروش برسانید.
- با توجه به اینکه در این روش افراد وارد مشارکت با شرکن‌های سرمایه گذاری می‌شوند، در آینده می‌توانند با قیمت مناسبی سهام خود را به روش برسانند.
- این روش برای افرادی مناسب است که اطلاعات و دانش کافی در حوزه بورس و سرمایه گذاری ندارند.
سوالات متداول پیرامونِ روش مستقیم و غیرمستقیم
موارد زیر متداول ترین سوالاتی هستند که پیرامون روش مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت وجود دارد.
در صورتی که شخص مشمول سهام عدالت برای انتخاب روش مدیریت سهام خود اقدام نکند به صورت پیش فرض برای وی روش مدیریت غیر مستقیم انتخاب می شود.
بعد از انتخاب روش مستقیم، سازمان خصوصی سازی برای مشمولان سهام کد بورسی صادر می کند و سهام اختصاص پیدا کرده به هر نفر را به این کد منتقل می کند. در این مرحله مشمولان در صورتی که تمایل داشته باشند سهام خود را به فروش برسانند باید ضمن ثبت نام در سایت سجام، احراز هویت خود را در این سایت انجام دهند.
در این حالت مشمولان نیازی به انجام کار خاصی ندارند و سازمان خصوصی سازی بعد از ثبت دارایی های شرکت های سرمایه گذاری استانی، سهام این شرکت ها را به کد بورسی مشمولانی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند منتقل خواهد کرد. در این مرحله اگر فردی تمایل به فروش سهام خود در این شرکت ها را داشت باید نسبت به ثبت نام سجام و دریافت نام کاربری از یک کارگزار مجاز اقدام کند.
در صورت انتخاب این روش با توجه به اینکه سهام هر فرد از تک تک شرکت های موجود در سبد سرمایه گذاری سهام عدالت به خود شخص منتقل می شود، مسئولیت جمع آوری سود سهام بر عهده خود مشمولان خواهد بود . به این صورت که فرد بعد از برگزاری مجمع سالیانه هر شرکت؛ در صورت تقسیم سود نقدی؛ باید به روشی که شرکت اعلام می‌کند برای دریافت سود اقدام کند.
در صورت انتخاب این روش سهام افراد به مالکیت شرکت های سرمایه گذاری استانی در خواهد آمد و در نتیجه این شرکت ها به جمع آوری سود از تک تک شرکت ها اقدام می کنند. در نهایت مجموع سودهای جمع آوری شده بین سهامداران شرکت سرمایه گذاری به صورت یکجا تقسیم می‌شود.
در صورت انتخاب این روش سهام عدالت به مالکیت شرکت سرمایه گذاری استانی در خواهد آمد و فرد مشمول مالک سهام این شرکت می شود که در نتیجه مشمول قادر به انجام تغییرات در ترکیب سهام عدالت نخواهد بود.
از تاریخ ششم خرداد ماه برای افرادی که تا قبل از این تاریخ روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده اند این امکان فراهم شده است تا به لیست دارایی های اختصاص یافته به وی اطلاع پیدا کند. برای این منظور می توانید از روش ارائه شده در این مقاله استفاده کنید.
خیر، در این سامانه فقط سهام عدالت افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده اند نمایش داده می شود.
در صورتی که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده باشید دو روش فروش برای شما در نظر گرفته شده است:
در روش اول شما با مراجعه به بانکی که شماره حساب آن را در سامانه سازمان خصوصی وارد کرده اید و سود سهام عدالت شما به آن واریز می شده است، ضمن امضای قراداد و تعهد نامه های مربوطه مجوز فروش 30 درصد از سهام عدالت خود را به بانک دهید. در این روش فرد متقاضی نیازی به مراجعه به کارگزار ها و دریافت کد معاملاتی از آن ها را ندارد. بر این اساس بانک در زمان های تعیین شده توسط سازمان بورس و طبق قواعد اعلام شده این 30 درصد از سهام شما را به قیمت روز به فروش می رساند و مبلغ حاصل از آن را به حساب شما واریز می کند. متقاضی در صورت انتخاب این روش و تکمیل فرم های مربوطه امکان انصراف از فروش را نخواهد داشت.
در روش دوم فرد متقاضی از طریق کد بورسی خود وارد سامانه مربوط به یکی از کارگزاران یا سایر اپلیکیشن های معرفی شده توسط سازمان بورس می شود و مجوز فروش همه یا بخشی از 30 درصد از پورتفوی سهام عدالت خود را به کارگزار می دهد. در گام بعد کارگزار کلیه درخواست های دریافت شده را در پایان هر روز تجمیع کرده و در روزهای معاملاتی بعد مطابق روش تعیین شده توسط شورای عالی بورس به فروش این سهام به قیمت روز اقدام می کند. در نهایت پس از فروش سهام مبالغ حاصل شده به حساب متقاضیان پرداخت می شود.
افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند امکان فروش سهام، مشابه آنچه در روش مستقیم پیش بینی شده است را ندارند. این افراد پس از اینکه شرکت های سرمایه گذاری استانی در بورس پذیرش شدند می توانند سهام این شرکت ها را به فروش برسانند. با توجه به آخرین اخبار منتشر شده در صورت انتخاب روش غیر مستقیم، تمام دارایی اختصاص یافته به متقاضی از سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی قابل معامله خواهد بود.
بر اساس آخرین اطلاعیه های منتشر شده فرآیند فروش سهام عدالت تا پایان سال 99 ادامه خواهد داشت و به مرور هر چند ماه یکبار درصدی از این سهام قابل معامله خواهد شد.
همانطور که همه شما اطلاع دارید، موضوع سهامداری و سرمایه گذاری بسته به اهداف سرمایه گذار می تواند از چند روز تا چند ده سال عمر کند. در نتیجه شما می توانید با توجه به پیشبینی خودتان از آینده بازار، میزان نیاز به این دارایی و برنامه بلند مدت سرمایه گذاری های شخصی، اقدام به نگهداری یا فروش این سهام کنید. اما در نظر داشته باشید که ارزش این سهام از سال 85 تا امروز، طی 14 سال به رشد 16 برابری رسیده است.
تعیین روش مدیریت سهام عدالت متوفیان از همان اولین روزهای شروع این فرآیند با ابهامات زیادی روبرو شده است با این وجود بر اساس آخرین اطلاعات موجود در این موارد امکان انحصار وراثت تا پایان فرآیند آزاد سازی سهام عدالت وجود نخواهد داشت. در این موارد وراث می توانند بعد از پایان آزاد سازی سهام عدالت به دفاتر پیشخوان دولت یا در صورت فعال شدن پیشخوان الکترونیکی در سامانه سهام عدالت از طریق این پیشخوان با ارائه مدارک مورد نیاز به تقسیم سهام عدالت اقدام کنند. با این وجود در نظر داشته باشید که هنوز این فرآیند به صورت دقیق مشخص نشده است.
تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت
در جدول زیر به صورت خلاصه شده چهار مورد از مهم ترین وجوه تمایز بین دو روش مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت در مدیریت سهام عدالت ذکر شده است.
برگرفته از سیگنــال
