خودنمایی اقتصاد دانش بنیان ایران
خراسان/در روزهایی که همگان از تاثیرات مخرب کرونا و تحریم بر اقتصاد کشور میگویند و به فکر یافتن چاره برای عبور از آن هستند، جوانان ایرانی در حوزه اقتصاد دانشبنیان رشد مثبت خود را دنبال می کنند؛ اقتصادی که مبتنی بر فناوریهای نوین است که نه فقط تحریم، که حتی کرونای شاخدار هم نمیتواند خیلی مانع آن باشد.
اقتصاد دانش بنیان چیست؟
تعریف ساده از اقتصاد دانشبنیان این است که آن را اقتصاد مبتنی بر دانش معرفی کنیم. اقتصادی که کاربرد دانش و اطلاعات در آن نقش کلیدی دارد و همه فعالیتهای حوزه صنعت، تولید و توزیع، بر پایه دانش شکل میگیرد. نکته قابل توجه اینکه اقتصاد دانشبنیان نیازمند سرمایهگذاریهای کلان هم نیست، بلکه به همت نیروهای جوان در شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها شکل میگیرد و آنها راهکار علمی و مبتنی بر دانش برای رشد اقتصادی صنایع و تولیدکنندگان را ارائه میکنند.
گوگل، فیس بوک و دیگران
دکتر «سیدستار هاشمی»، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات، در گفتوگو با خراسان میگوید: نگاه ما به حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، به عنوان یک اقتصاد پیشران است؛ چرا که تردید نداریم در آینده نزدیک اقتصاد دیجیتال نقش بسیار کلیدی در کل اقتصاد جهان، از جمله شرکت ما ایفا خواهد کرد. وی میافزاید: مثالهای واضحی در این حوزه وجود دارد و به عنوان مصداق میتوان به شرکتهای بزرگی اشاره کرد که طی یک دهه اخیر در دنیا قد علم کردهاند و اساس کار آنها بر پایه دانش بوده است، مثل گوگل، فیسبوک و مایکروسافت.
شکلگیری غول های اقتصادی بر اساس هوش مصنوعی
معاون وزیر تصریح میکند: آیندهپژوهی انجامشده هم نشان میدهد که اتفاقات بزرگی در حوزه اقتصاد دانشبنیان رقم خواهد خورد؛ به گونهای که هوش مصنوعی به عنوان یک بخش از اقتصاد دیجیتال، تا سال 2030 حدود 15 درصد از کل اقتصاد جهان را تصاحب خواهد کرد. در کنار آن باید فناوریهایی مثل اینترنت اشیا و بلاکچین را هم در نظر داشته باشیم که سبب تحول و انقلابی بزرگ در همه صنایع و کسب و کارها خواهد شد.
توسعه زیرساخت فناوری در سراسر کشور
هاشمی ادامه میدهد: بر اساس همین نگاه و باور، ما هم تلاش کردهایم زیرساخت های لازم در کشور را فراهم کنیم و خوشبختانه توانستهایم علاوه بر پوشش همه شهرها، دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از روستاها را نیز ایجاد کنیم تا همه بتوانند از بستر شبکه ملی اطلاعات و فضای مجازی استفاده کنند.
کم کردن دخالت دولت، استفاده از انگیزه بخش خصوصی
این نکتهای است که «امیر ناظمی» رئیس سازمان فناوری اطلاعات هم به آن اشاره کرده و گفته است: زمانی که اقتصاد بدون نفت در کشور دچار رشد منفی شد ، اقتصاد دانشبنیان در ایران رشد مثبت۴/۶ درصد را تجربه کرد. دلیل این موفقیت در اقتصاد دانشبنیان، وجود افراد باانگیزه است دولت سعی کرده در این اقتصاد کمترین دخالت را داشته باشد.
چشم انداز؛ سهم 10 درصدی از کل اقتصاد کشور
به گفته معاون فناوری و نوآوری وزیر، طبق برنامهریزی انجامشده باید سهم اقتصاد دیجیتال در کشور ما حداقل به 10 درصد از کل اقتصاد برسد که با روند طیشده در چند سال اخیر، گامهای خوبی برای تحقق آن برداشته شده است. آنطور که اسماعیل قادریفر معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری گفتهاست، سهم شرکتهای دانشبنیان در تولید ناخالص ملی در سال گذشته حدود 2 درصد بوده، عددی که طبق اعلام دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیسجمهور طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته و به گفته او، در سال 99 سهم این اقتصاد از کل تولید ناخالص ملی 50 درصد افزایش یافته است.
هنوز 70 درصد صنعت آی.تی در دست دولت است
اما با وجود همه تلاشهای انجام شده، به نظر میرسد همچنان ظرفیت توسعه و حمایت از شرکتهای دانش بنیان وجود دارد و
می توان نقشآفرینی آنها در اقتصاد کشور را پررنگتر کرد. اگرچه هماکنون بیش از 5800 شرکت دانشبنیان و 1200 شرکت خلاق در کشور فعال است و در کنار ایجاد 300 هزار فرصت شغلی، موفق شدهاند سالانه بیش از200 هزار میلیارد تومان فروش و درآمدزایی داشته باشند اما همچنان امکان توسعه آن وجود دارد. به گفته «محمدجعفر صدیقی» مشاور وزیر و رئیس پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات، همچنان 70 درصد صنعت آی.تی کشور در دست دولت است و آن را رها نکرده است، در حالی که شرکت های دانشبنیان میتوانند با در اختیار داشتن آن تغییر شگرف در حوزه فناوری اطلاعات و اقتصاد ایجاد کنند.
کارنامه قابل قبول اقتصاد دانشبنیان کشور
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات در گفت و گو با خراسان به کارنامه قابل قبول اقتصاد دانشبنیان کشور در سال گذشته اشاره و اظهار کرد: با وجود شرایط سخت تحریمی و نامناسب بودن وضعیت اقتصادی کل کشور، اما در همین شرایط سخت، حوزه اقتصاد دانشبنیان حدود 6 درصد رشد را تجربه کرد، این یعنی اقتصاد دانشبنیان و شرکتهای دانشبنیان نه تنها میتوانند در توسعه اقتصاد دیجیتال کمک کنند بلکه عملکردشان در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی است و تحریمها کمترین اثر را روی آنها دارد. معاون وزیر افزود: همه اینها نشان میدهد که ظرفیت خوبی به عنوان اقتصاد دانشبنیان در کشور ایجاد شده که میتواند با اتکا به توان جوانان توسعه یابد و دولت هم موظف است بستر آن را فراهم کند.