الزامات توسعه صادرات غیرنفتی
سایت ارزی (Arzee)/رشد و توسعه صادرات (غیرنفتی) همواره به عنوان یکی از ابزارهای توسعه مطرح بوده و خواهد بود و از الزامات هر اقتصادی با هر حجم و اندازه‌ای است. در کشور ما اما این الزام حیاتی‌تر و ضروری‌تر نیز هست زیرا که در شرایطی به سر می‌بریم که به گفته رییس سازمان برنامه و بودجه قادر به صدور نفت، حداقل به صورت رسمی نیستیم و نیاز به ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی پیش از بیش احساس می‌شود.
به علت کاهش قدرت خرید مردم ناشی از کاهش ارزش پول ملی، بازارهای داخلی رونقی نداشته و برای اینکه واحدهای صنعتی و تولیدی بتوانند گردش مناسبی از نظر مالی داشته باشند چاره‌ای به جز عرضه کالاهای خود به بازارهای جهانی ندارند و این لزوم توجه به صادرات را دو چندان می‌کند.
در شرایط کنونی که تأمین نقدینگی مشکل اصلی واحدهای صنعتی عنوان می‌شود، با فرض اینکه این نقدینگی که افزون بر حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود نیز تأمین شود، چنانچه این بنگاه‌ها نتوانند کالای تولید شده خود را در بازارهای داخلی یا خارجی به فروش رسانند، مشکل چندانی حل نشده و همچنان رکود دامن تولید را رها نکرده و انبارهای کارخانجات محلی برای حبس نقدینگی خواهد شد.
طبیعی است برای اینکه بتوانیم به یک توسعه پایدار در بخش صادرات (غیرنفتی) برسیم، باید ابتدا زیرساخت‌ها و فضای مناسب برای آن را تأمین کنیم، از روزمرگی خارج شویم و با تدوین سیاست‌های زیربنایی و اصولی، پایه‌های صادرات را پی‌ریزی کنیم تا هم در شرایط تحریم فعلی کمک حال کشور باشد و هم پس از گذر از این دوران و بازگشت به دوران رونق زمینه ساز رشد مطلوب اقتصادی باشد.
اما این پیش شرط‌ها را می‌توان در دو بخش کلی دسته‌بندی کرد.
الف: آنچه مالکان بنگاه‌های تولیدی صادراتی باید انجام دهند
۱- تولید کالای با کیفیت:از مهمترین ابزارهای حضور پایدار در بازارهای هدف صادراتی پایبندی به تولید کالای با کیفیت و حفظ و استمرار کیفیت آن است. توجه به این اصل می‌تواند در درازمدت منافع صادرکننده را حفظ کرده و باعث خوشنامی و ظهور یک برند موفق در بین مصرف‌کنندگان گردد.
در برخی موارد مشاهده می‌شود که کالایی با کیفیت مناسب به یکی از کشورهای همسایه صادر شده و پس از اینکه با اقبال عمومی بازار هدف روبرو شد، کیفیت آن کالا دچار افت محسوسی گردیده است که این موضوع هم بر روی صدور این کالا تاثیر نامطلوب گذاشته و هم به‌طور کلی نام سایر صادرکنندگان دیگر کشور را نیز تخریب کرده است. بر این اساس استمرار کیفیت مناسب کالای صادراتی از مهمترین فاکتورهای لازم یک کالای صادراتی است.
۲- قیمت مناسب:از دیگر فاکتورهای مهم در صادرات یک کالا، قیمت مناسب آن است به گونه‌ای که متقاضیان آن کالا در کشورهای هدف قادر باشند تا به راحتی نسبت به تهیه آن اقدام کرده و همچنین در مقایسه با سایر کالاهای مشابه، آن را ترجیح دهند.
تلاش برای کاهش قیمت تمام شده که در نهایت منجر به کاهش قیمت‌های فروش می‌شود می‌تواند در استقبال عمومی از کالاهای صادراتی نقش عمده‌ای ایفا کند. افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات، استفاده از ماشین‌آلات مدرن و با سرعت‌های بالا و مدیریت منابع مالی و انسانی می‌تواند نقش موثری در کاهش قیمت تمام شده بازی کند. مثال روشن این موضوع، تسخیر بازارهای داخلی ایران و اکثر کشورهای شبیه ایران توسط کالاهای ارزان قیمت چینی است.
۳- پایبندی به تعهدات: از مهمترین عوامل موفقیت در صدور یک کالای صادراتی، پایبندی به همه تعهدات و به‌ویژه پایبندی به زمان ارسال کالا است. تحویل به موقع کالا بر اساس قراردادهای فیمابین می‌تواند به خوشنامی صادرکننده و اطمینان خریدار از تأمین به موقع کالا کمک شایانی کند.
۴- بسته‌بندی مناسب: در صورتی که کالای صادر شده کالای نهایی باشد، ضروری است که از بسته‌بندی مناسبی برخوردار باشد تا ضمن اینکه برای خریدار جذابیت داشته باشد، در عین حال سالم نیز به مقصد برسد.
۵- شناسایی بازارهای هدف : یکی از مهمترین وظایف بنگاه‌های صادرتی شناسایی بازارهای هدف و سلایق و علایق مخاطبان خود است. هر واحد صادراتی باید به خوبی بداند که برای چه طیفی از افراد جامعه هدف، با چه سلایقی و با چه توان مالی و درآمد سرانه ای چه نوع کالایی را تولید می‌کند.
عدم شناخت کافی از بازارهای هدف صادراتی، ورود و ماندگاری صادرکننده در بازارهای به دست آورده را با مخاطرات جدی روبرو می‌سازد.
در این ارتباط نقش رایزنان بازرگانی ایران در سایر کشورها و به‌ویژه کشورهایی که با ما روابط گسترده تجاری دارند بسیار مهم و حیاتی است.