مهر/فعالان اقتصادی معتقدند چالش دوساله بازار نهاده‌های دامی که صنعت دام و طیور کشور را زمین‌گیر کرده به دلیل بی‌تدبیری‌ در حوزه حمل و نقل، ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است.

فعالان اقتصادی معتقدند چالش دوساله بازار نهاده‌های دامی که صنعت دام و طیور کشور را زمین گیر کرده به دلیل تشدید بی‌تدبیری‌ها ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است.

بازار نهاده‌های دامی در حدود ٢ سال اخیر، شرایط بسیار ملتهبی را پشت سر گذاشته، این نابسامانی‌ها در حالی اتفاق افتاده که از اواسط دی ماه ۱۳۹۸ واردکنندگان، تولیدکنندگان و فعالان صنعت دام و طیور درباره فرایند تأمین و توزیع نهاده‌های دامی هشدارهای جدی داده و عواقب آن را گوشزد می‌کردند.

ماجرا از کجا آغاز شد؟
عدم تخصیص به موقع ارز و واردات، عدم نظارت کافی بر حلقه‌های زنجیره تأمین و توزیع نهاده‌ها، ایرادات متعدد سامانه بازارگاه و مواردی از این قبیل موجب شد که علیرغم تخصیص سنگین ارز برای واردات نهاده‌های دامی، بازار این اقلام با نابسامانی بی سابقه و تولیدکنندگان با کمبود جدی مواجه شوند. چرا که رانت سنگین نهفته در ارز ۴۲۰۰ تومانی بسیاری از حلقه‌های واقع در زنجیره تأمین و توزیع نهادهای دامی را گرفتار فساد کرد. در کنار این، عدم اصلاح ایرادات سامانه بازارگاه و توزیع غیراصولی نیز به این بحران‌ها دامن زد تا جایی که سال گذشته قیمت مرغ در مقاطعی از سال تا ۴۰ هزار تومان نیز صعود کرد و نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی موجب تشکیل صف‌های طولانی مردم برای خرید به نرخ مصوب دولتی شد اما از آنجا که نابسامانی یک‌ساله، منجر به افت شدید تولید شده بود، در نهایت دولت برای متعادل کردن عرضه و تقاضا، ناچار شد به واردات روی بیاورد.

نابسامانی بازار نهاده‌های دامی طی این مدت فقط بازار مرغ را به لرزه نینداخته بلکه قیمت سایر محصولات پروتئینی از جمله تخم مرغ و گوشت نیز در طول سال گذشته با نوسانات بسیار شدیدی همراه بود و حتی برخی از این کالاها از سبد مصرف برخی دهک‌های درآمدی به طور کامل حذف شد. اکنون مدتی است از فعالان بازار نهاده‌های دامی خبر می‌رسد که رویه‌های غلط گذشته امسال نیز در حال تکرار است و شاهد بحرانی‌تر شدن اوضاع صنعت دام و طیور کشور هستیم.

روند کُند توزیع
در همین زمینه ناصر نبی پور، رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به کمبود ایجاد شده در بازار نهاده‌های دامی، گفت: نهاده‌هایی که باید طی ۷ تا ۱۰ روز بعد از خرید به دست تولیدکننده برسد، دوماه طول می‌کشد تا در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد.

وی تأخیر در بارگیری نهاده‌های دامی، کمبود کامیون و افزایش شدید قیمت کرایه‌های حمل و نقل را از جمله مشکلات این بخش عنوان کرد و گفت: این طور که به نظر می‌رسد شرکت پشتیبانی امور دام نیز جنس کافی در اختیار ندارد چون ما در اردیبهشت ماه از این شرکت نهاده خریداری کرده‌ایم اما هنوز به دستمان نرسیده است.

نبی پور با اشاره به اینکه از شرکت واردکننده دیگری نیز در تاریخ ۹ خرداد ۱۴۰۰ نهاده خریداری کرده‌ایم و هنوز به دستمان نرسیده است، اضافه کرد: نهاده مورد نیاز تعداد زیادی از مرغداران کمتر از ۱۰ تن است و این دسته از تولیدکنندگان به شدت گرفتار شده‌اند چرا که این حجم نهاده اصلاً بارگیری نمی‌شود و تولیدکننده برای اینکه محموله‌اش را بیاورند باید کرایه ۲۵ تن نهاده را پرداخت کند.

وی تصریح کرد: از سال ۱۳۶۲ که بنده وارد این صنعت شده‌ام تاکنون، هیچگاه اوضاع تا این حد نابسامان و آشفته نبوده است.

مرغداران گله‌های مرغ با سن ۷۰ هفته را به کشتارگاه می‌فرستند

این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: روند فعلی منجر به این شده که تولیدکنندگان نهاده مورد نیازشان را از بازار آزاد تأمین کنند و به همین جهت در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم ذرت به ۵۲۰۰ تومان، کنجاله سویا به ۷۵۰۰ تا ۸,۰۰۰ تومان و جوی دامی به بیش از ۵,۰۰۰ تومان افزایش یافته است.

نبی پور با بیان اینکه قیمت جوجه یک‌روزه تخم‌گذار نیز هم اکنون کمتر از ۱۵ هزار تومان نیست، گفت: مرغداران در نامه‌ای به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده‌اند در صورت ادامه این روند، گله‌های با سن ۷۰ هفته را حذف خواهند کرد در حالی که در حالت معمول گله‌ها در سن ۹۰ هفتگی به کشتارگاه می‌روند.

وی با اشاره به اینکه امروز قرار بود مرغداران روبروی وزارت جهاد کشاورزی تجمع کنند، افزود: مسئولان مربوطه از تولیدکنندگان خواسته‌اند دست نگه دارند تا آنها مشکلات را حل کنند.

این فعال بخش خصوصی با اشاره به اینکه قیمت تمام شده تولید تخم مرغ در حال حاضر ۱۸,۳۰۰ تومان در هر کیلوگرم است، گفت: قیمت مصوب تخم مرغ ۱۴ هزار تومان است و وزارت جهاد کشاورزی قیمت ۱۷ هزار و ۳۰۰ تومان را به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد کرده که قرار است بررسی و تصویب شود.

در صورت ادامه روند فعلی حداکثر تا ۲۰ روز آینده قیمت تخم مرغ به شدت بالا می‌رود

وی با بیان اینکه مرغداران در هر کیلوگرم تولید ۴ تا ۵ هزار تومان ضرر می‌کنند، افزود: تولیدکنندگان صبح نمی‌دانند که ظهر در بازار نهاده‌های دامی و سایر مؤلفه‌های تولید چه خبر است و همین مسائل موجب حذف گله‌های تخم گذار می‌شود.

نبی پور با بیان اینکه ما نمی‌دانیم سیاست دولتمردان در ماه‌های آینده به چه صورت خواهد بود، گفت: ما هنوز نمی‌دانیم قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود یا نه؟ قرار است واردات نهاده با ارز ۲۵ هزار تومانی باشد یا خیر؟ سرمایه گذار و تولیدکننده باید تکلیف خود را بداند تا بتواند تصمیم‌گیری درست کند.

وی درباره اینکه چقدر احتمال دارد در روزهای آینده با کمبود تولید تخم مرغ مواجه شویم، تاکید کرد: همین الان هم با کمبود مواجه هستیم و در صورت ادامه روند فعلی حداکثر تا ۲۰ روز آینده قیمت تخم مرغ به شدت بالا می‌رود.