آیا بیت کوین ابزار ذخیره ارزش است؟ متخصصان پاسخ می‌دهند

مشخص کردن اینکه چه کسی برای اولین بار اصطلاح «طلای دیجیتال» را برای بیت کوین به کار برده و آن را ابزار خوبی برای ذخیره ارزش معرفی کرد، کار آسانی نیست؛ اما شاید بتوان گفت که این اصطلاح اولین بار زمانی رایج شد که کتاب طلای دیجیتال ناتانیل پوپر (Nathaniel Popper)، روزنامه‌نگار نشریه نیویورک‌تایمز در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. در ادامه، نظرات چندین کارشناس خبره‌ حوزه‌ی ارزهای دیجیتال را که کوین‌تلگراف گردآوری کرده با هم در این خصوص می‌خوانیم.

آمار جستجوی گوگل برای عبارت «بیت کوین طلای دیجیتال» هنگامی به اوج رسید که این ارز دیجیتال توانست به بالاترین قیمت خود، یعنی 20 هزار دلار در دسامبر سال ۲۰۱۷ برسد. برای هزاران سال، مردم از فلزات قیمتی (مس، طلا و نقره) به‌ عنوان جایگزینی برای دسترسی به کارکردهای اصلی پول یعنی واحدی برای شمارش، تبادل و ابزار ذخیره ارزش، استفاده می‌کردند.

نیک سابو (Nick Szabo)، دانشمند علوم رایانه، مدت‌ها پیش از تولد بیت کوین، با ارائه‌ی طرح بیت گولد، مفهوم پول دیجیتال امن را پایه‌گذاری کرده و امروزه از آن به‌ عنوان جد بیت کوین یاد می‌شود. با وجود گذشت ده سال از اختراع بیت کوین، پاسخ این سؤال که آیا بیت کوین را می‌توان به‌ عنوان طلای دیجیتال (ابزاری برای ذخیره ارزش) در نظر گرفت یا خیر، هنوز هم یکی از مباحث جنجالی است.

درست است که بیت کوین طوری طراحی شده که کمیاب باشد، اما با بررسی نوسانات گذشته‌ی آن، به استدلال‌های قدرتمندی علیه این ادعا برخورد خواهیم کرد. برای پی بردن به این موضوع، از بسیاری از متخصصان بلاک چین و ارزهای دیجیتال خواستیم که بار دیگر به بحث بپردازند.

آیا بیت کوین ابزار ذخیره ارزش و طلای دیجیتال است؟

جاناتان ریچنتال، مدیرعامل شرکت هیومن فیوچر

جاناتان ریچنتال، مدیرعامل شرکت هیومن فیوچر (Human Future)، استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا و مدیر اسبق فناوری اطلاعات شهر پالو آلتو عنوان کرد:

شاید این پاسخ ساده به نظر برسد، اما بیت کوین هنوز بیش‌ از حد ناپایدار است. درست است که طلا هم نوسان دارد ولی ارزش آن در کوتاه‌مدت هیچوقت دو برابر نمی‌شود. شاید نتوانم اصلی یا تقلبی بودن الماس را تشخیص دهم اما الماس‌ها همه‌ جا به‌ وفور یافت می‌شوند و به همین دلیل نباید ارزش زیادی داشته باشند؛ اما اگر بخواهید از جواهرفروشی یک الماس بخرید، متوجه خواهید شد که بسیار گران‌قیمت است.

وی افزود:

روشی که الماس در حفظ ارزش خود دارد، بسیار نادر است. قرار بود که الماس بسیار کمیاب باشد. الماس بسیار زیباست، شکل مخصوص به خود و خصوصیات منحصربه‌فرد بسیاری دارد. شنیده‌ام که یکی از شرکت‌های بزرگ الماس، برای بالا نگه‌ داشتن قیمت، تعداد زیادی از آن‌ها را در دریا مدفون کرده است. دلیل این کار آن است که اگر دسترسی به این الماس‌های زیبا برای همگان آسان شود، قیمت آن به‌سرعت افت کرده و بازار آن دیگر میلیاردها دلار ارزش نخواهد داشت. من هیچ راهی برای اثبات این حرف ندارم اما این خبر را در منابع خبری معتبری خوانده‌ام.

ریچنتال اظهار داشت:

سؤال اصلی در مورد ارزهای دیجیتال آن است که آیا می‌توان به مرحله ثبات رسید؟ ما تاکنون استانداردهای زیادی را وضع کرده‌ایم و بیت کوین احتمالاً نمی‌تواند در خلأ قانونی به حضور خود ادامه دهد. واژه قانون برای بازار مجازی ارزهای دیجیتال واژه‌ی زننده‌ای محسوب می‌شود اما برای رسیدن به امنیت، نیاز است تا نه تنها در کشورها، بلکه در کل جهان، قوانینی پذیرفته‌ شوند. به نظر من تا زمانی که بیت کوین به یک ثبات طولانی‌مدت دست نیافته و در سازمان‌های بزرگ جهانی و دولت‌ها پذیرفته نشده، نمی‌توان آن را با طلا یا یک دارایی باثبات یکسان دانست.

چانگ پنگ ژائو، مدیرعامل صرافی بایننس

چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao)، مدیرعامل صرافی بایننس نیز در همین خصوص اذعان داشت:

بیت کوین طلا نیست. طلا سنگین بوده و جابه‌جایی آن کار آسانی نیست. بیت کوین دارایی بسیار بهتری است.

تون ویز، معامله‌گر و تحلیل‌گر ارزهای دیجیتال

علاوه بر آن، تون ویز (Tone Vays)، معامله‌گر و تحلیلگر ارزهای دیجیتال گفت:

بیت کوین احتمالاً بهترین ابزار ذخیره ارزش در تاریخ دنیاست. بله، بیت کوین نوسانات زیادی دارد، زیرا تنها ۷ سال از عمر کاربردی آن می‌گذرد. ویژگی غیر قابل مصادره بودن، آن را از بقیه دارایی‌ها متمایز می‌کند. از آنجا که طلا قابل مصادره و توقیف بوده و توقیف دیگر دارایی‌ها نیز حتی آسان‌تر است، این ویژگی، ویژگی واقعی ابزار ذخیره محسوب می‌شود.

سوزان اوه، مدیرعامل شرکت MKR AI

سوزان اوه (Susan Oh)، مدیرعامل شرکت MKR AI و یکی از روسای بلاک چین فور ایمپکت (Blockchain for Impact) مجمع عمومی سازمان ملل متحد اظهار داشت:

وقتی من در سال ۲۰۱۶، از دوستم، دن سوکول (Dan Sokol) پرسیدم که بیت کوین دارد یا نه. او جواب داد: «به‌ هیچ‌ وجه، بچه. من قلبم ضعیفه.» دن یکی از مردان قدیمی سیلیکون وَلی (Silicon Valley) است که برای ۴۰ سال در آنجا مشغول کار بوده و حالا بازنشسته شده است. او علاوه بر آن که یکی از اولین هکرهای دنیا محسوب می‌شود، مهندس متخصص نیمه‌رساناها و مدیر مخترعی نیز بوده است. او یک کپی از زبان برنامه‌نویسی بیسیک را برداشت و رونوشت آن را بین هکرها پخش کرد و گفت: با آن بازی کنید، آن را بشکنید و وقتی یاد گرفتید که چگونه آن را مجدداً درست کنید به بقیه بگویید. این کار یکی از اولین رویدادهای متن‌باز در سیلیکون ولی بود.

او در ادامه افزود:

حتی فردی مانند او نیز به من گفت که ریسک خرید بیت کوین را نمی‌پذیرد. تا زمانی که سود کوتاه‌مدت حاصل از معامله هنگام نوسانات بیت کوین را ارزش بدانیم، این ارز دیجیتال، ابزار خوبی برای ذخیره ارزش نبوده و ارز به شمار نمی‌رود. بیت کوین یک فناوری عالی است که یک سیستم بدون نیاز به اعتماد و فاقد نقطه‌ضعف را عرضه می‌کند. بیت کوین فناوری است که فلسفه وجودی آن در بهترین حالت، شفافیت، تمرکززدایی و دموکراتیزه کردن ارزش است.

جوزف بونو، سخنران دانشگاه نیویورک

جوزف بونو (Joseph Bonneau)، سخنران دانشگاه نیویورک و یکی از نویسندگان کتاب فناوری‌های بیت کوین و ارزهای دیجیتال در این خصوص گفت:

تعریف ارائه‌شده از ذخیره ارزش، از نظر منطقی کمی مغالطه‌آمیز است: چیزی صاحب ارزش ذخیره است که همه باور داشته باشند ارزشش در طولانی‌مدت حفظ خواهد شد. طلا آخرین ابزار ذخیره ارزش بوده زیرا در بیشتر تاریخ بشر و اکثر مکان‌ها، ارزشمند بوده است. پس این باور عمومی وجود دارد که طلا فارغ از تغییرات سیاسی احتمالی در آینده، ارزشش را حفظ خواهد کرد.

وی افزود:

اما در مورد بیت کوین این موضوع از قاطعیت کمتری برخوردار است. می‌توان تصور کرد که بیت کوین در طی پنج تا ده سال آینده ارزش خود را کاملاً از دست خواهد داد. البته این تعریف اقتصادی است، نه قانونی، و من در این مورد اطلاعات چندانی ندارم.

وینی لینگهام، مدیرعامل شرکت هویت امن سیویک

هم‌چنین، وینی لینگهام (Vinny Lingham)، مدیرعامل شرکت هویت امن سیویک (Civic) گفت:

من همیشه اعتقاد داشتم که ساتوشی، بیت کوین را برای استفاده در پرداخت‌ها اختراع کرده نه برای ذخیره‌ی ارزش. البته ساتوشی فعلاً بیت کوین را رها کرده  و حالا چه خوب چه بد، این جامعه‌ی بیت کوین است که کنترل را در دست گرفته است. بیت کوین از زمان ابداع در سال ۲۰۰۸ تاکنون به یک کالای دیجیتال تبدیل شده است. از نظر تئوری، ابزار ذخیره ارزش، کالایی غیرقابل فاسد و نابود نشدنی است که ارزشش  را در طول زمان نسبت به دارایی‌های اصلی و رایجی مانند ارزهای ملی یا سبدهای ارزی، از دست نمی‌دهد.

او در ادامه اظهار داشت:

به‌ طور معمول برای یک ابزار ذخیره ارزش سطح پایه‌ای از تقاضا وجود دارد که طبق آن، قیمت دارایی نباید از سطح مشخصی پایین‌تر بیاید. البته تغییرات زیربنایی مرتبط با اقتصاد محلی یا جهانی، استثنا محسوب می‌شود. ابزارهای ذخیره ارزش درواقع اقلامی هستند که قیمت آن‌ها در طولانی‌مدت کم نشده و حتی ممکن است افزایش پیدا کند.

وی درنهایت عنوان کرد:

بیت کوین برای تبدیل‌ شدن به یک ابزار واسط برای تبادل ارزش یا حتی ارز، احتیاج به ثبات و نوسان کمتری دارد. مردم باید به دلیل اطمینان به بیت کوین، آن را پذیرفته و نگه‌ دارند. هم‌چنین باید بدانند که ارزش آن نوسان زیادی نخواهد داشت. سخن آخر این‌که تأثیر شبکه‌ و تقاضا برای کالایی که میزان عرضه آن از نظر ریاضی به ۲۱ میلیون واحد محدود شود، در تبدیل شدن به ارز دخالت دارند.

دیوید اربان، مشاور دانشگاه سینگولاریتی

دیوید اربان (David Orban)، مشاور دانشگاه سینگولاریتی و مؤسس نتوورک سوسایتی ونچرز (Network Society Ventures) اظهار کرد:

تعداد افرادی که طی ده سال گذشته بیت کوین را شناخته و نگه داشتند، از صفر به چندین میلیون نفر رسیده است. آیا این تعداد در ده سال آینده به صدها میلیون یا چند میلیارد نفر خواهد رسید؟ من معتقدم که پاسخ مثبت است. حتی با نادیده گرفتن پذیرش هر چه بیشتر و تدریجی بیت کوین در مقابل ارز رایج کشورهای مختلف، می‌تواند دید که روزانه افراد بیش‌تری در سراسر دنیا، به دلیل ویژگی‌هایی خاص بیت کوین، استفاده از آن را به‌ عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش، جذاب می‌دانند.

وی در ادامه گفت:

بیت کوین ارزی بدون مرز، بدون نیاز به کسب مجوز، با قابلیت حمل بالا و واقعاً از طلا برتر است. نمونه کنونی این موضوع، مردم کشورهایی مانند ونزوئلا است که ارز رایج آن‌ها در سال‌های آینده با ارزهای جدید جایگزین خواهد شد. تصمیم مردم آمریکا در زمانی که دلار نفتی آن‌ها نابود شده و یک نظام ژئوپلیتیک جدید بر جهان حاکم شود چه خواهد بود؟ آیا جمعیت زیادی از آن‌ها تصمیم می‌گیرند که به بیت کوین اعتماد کنند یا خیر؟

سونیا مان، روزنامه‌نگار حوزه فناوری

سونیا مان (Sonya Mann)، روزنامه‌نگار حوزه فناوری و سرپرست ارتباطات بنیاد زی‌کش نیز چنین گفت:

زیاد مطمئن نیستم که بتوان یک ابزار ذخیره ارزش خوب را به‌طور خلاصه تعریف کرد. این‌که بیت کوین با استاندارد ابزارهای ذخیره ارزش مطابقت می‌کند یا نه، بیشتر بستگی به هدفتان از خرید یا نگهداری آن دارد. اهداف اصلی شما برای این کار کدام‌اند؟ چه ویژگی‌هایی اهداف شما را برآورده می‌کند؟ آیا بیت کوین این ویژگی‌ها را دارد؟ انتخاب‌های دیگر شما چیست؟ چگونه ویژگی‌های متفاوت این انتخاب‌ها، شما را به اهدافتان می‌رساند؟ ویژگی‌های ابزار ذخیره ارزش موردنظر شما چیست و از کدام‌یک از آن‌ها حاضرید صرف‌نظر کنید؟ پاسخ شما در جواب به این سؤالات نهفته است.

او چنین ادامه داد:

البته می‌توان در مورد شایستگی بیت کوین به عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش کلی‌گویی کرد و کسانی را دیده‌ام که هوشمندانه این کار را انجام می‌دهند. اما به نظر من، ذخیره ارزش بودن مفهوم بسیار گسترده‌ای داشته که با اهداف و انگیزه‌های زیادی در شرایط مختلف و دیدگاه‌های محدودی دنبال می‌شود؛ که در این صورت، نمی‌توان به طور قطعی و جهانی، بیت کوین را ابزار خوبی برای ذخیره ارزش دانست.

با وجود تمام این‌ها باید اذعان کرد که ذات بیت کوین، به دلیل عرضه‌ی ثابت ۲۱ میلیونی و ساختار هوشمندانه‌ای که تاکنون آن را مصون نگه‌ داشته، دچار تورم نمی‌شود. نظام نوظهور حاکم بر بیت کوین، چه به‌عنوان یک محصول نرم‌افزاری و چه یک پدیده‌ی فناورانه، به‌طور مشخص به گذشته‌ی آن برمی‌گردد. این ویژگی بیت کوین، تا حد زیادی به تصمیمات هوشمندانه‌ی ساتوشی ناکاماتو در طراحی آن مربوط می‌شود. هیچ‌کس نمی‌تواند افزایش قیمت بیت کوین در آینده را تضمین کند اما طبق روند قیمتی سال‌های گذشته و مکانیک حرکتی سیستم عرضه و تقاضا، این صعود بلندمدت، منطقی خواهد بود.

مان هم‌چنین افزود:

به نظر من میان بیت کوین و طلا آن‌ قدر تشابه در زمینه‌ی اقتصاد تولید و مقاومت در برابر محدودیت وجود دارد که نسبت دادن اصطلاح طلای دیجیتال را، حداقل به دلیل توضیح ساده کارکرد و نقش آن، توجیه‌ خواهد کرد. طلای دیجیتال، همانند توضیح استارتاپی مانند اوبر، سریع و راحت است. آیا مقایسه این دو از نظر تحت‌اللفظی کاملا صحیح است؟ خیر، اما معمولاً بر این اساس (معنای تحت‌اللفظی) چیزی را مقایسه نمی‌کنیم. سؤال دقیق‌تر می‌تواند این باشد که آیا بیت کوین ویژگی‌هایی همانند طلا دارد که به‌ عنوان ابزار ذخیره ارزش برای همه جذاب شده است؟ در این جا هم پاسخ بستگی به زمینه‌ای دارد که سؤال در آن مطرح می‌شود.

من شخصاً معتقدم که بیت کوین در زمینه‌ی حفظ حریم خصوصی و تعویض‌پذیری کاستی‌هایی دارد که به ویژگی محدود نشدن و دیگر ویژگی‌های امنیتی موردنیاز کاربران، آسیب وارد می‌کند. گروه‌هایی مثل zkSNACKs، گام‌های مهم و قابل‌تحسینی در راستای ارائه راهکارهایی در زمینه‌ی حفظ حریم خصوصی به کاربران برداشته‌اند و من دوست دارم که این فعالیت‌ها ادامه پیدا کنند. اما به دلیل آسیب‌پذیری سیستم‌های دکوی (Decoy) در برابر حملات احتمالی و همچنین پاداش‌های بالایی که در ازای حملات پر خطر آشکارسازی هویت کاربران داده می‌شود، می‌توان گفت که هنوز جایگزین بهتری برای حفظ حریم خصوصی لایه شماره 1 شبکه‌ وجود ندارد.